Trinh nữ Hoàng cung là một loại hoa thuộc dòng họ Hoa Quỳnh, đêm nở sáng tàn. Dòng hoa này chọn vào nửa đêm rằm trăng sáng để nở hết sức một lần trong đêm. Nó có cái tên đẹp, có nhiều ý nghĩa khác nhau theo nhiều khía cạnh nhìn khác nhau, nhưng ý nghĩa hay nhất là: "Thà một phút huy hoàng rồi chợp tắt/Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm". Theo truyền thuyết Trinh nữ hoàng cung là loại hoa đem lại sự may mắn.
Chào các bạn trẻ tài năng nước Việt thân mến,
Đúng ngày này - 28/8/2014 - của 13 tháng trước tôi đang ở California, Hoa Kỳ trong một chuyến đi ngắn 5 ngày 4 đêm cho một lịch trình dày đặc. Trong đó, có công việc của Go West Foundation, mà đến hôm nay tôi mới viết thư này để tâm sự và bày tỏ nỗi lòng của một thế hệ đã xế chiều, được đi trước các bạn về tuổi sinh học, nhưng không có nghĩa là sẽ đi trước các bạn về chuyện đóng góp cho quốc gia dân tộc, vì thế hệ chúng tôi xem như đã quá muộn rồi.
16 tháng qua, chúng tôi - tập thể GO WEST Foundation: Quỹ Tây Du - đã làm được một số việc không lớn cho cộng đồng, mặc dù đã cố gắng hết năng lực mà chúng tôi có được, để ngày 23/9/2015 vừa qua, Tập đoàn Boeing của Hoa Kỳ đã gửi thư cho chúng tôi đề nghị chúng tôi đăng ký tài khoản và làm hồ sơ nhận tài trợ những món quà lớn thường niên. Chương trình này gọi là: Grant Gift matching của Boeing Education Foundation, và chúng tôi đã hoàn thành hồ sơ, được Boeing Company trả lời sẽ có kết quả sau 4-6 tuần, trong tháng 10/2015 này. Đây là một niềm vui, niềm vinh hạnh lớn lao không chỉ của tập thể Go West Foundation, mà còn là của các thế hệ trẻ tài năng tương lai của nước Việt. Nó thể hiện đẳng cấp của một tổ chức thiện nguyện về giáo dục của người Việt chúng ta.
Andrew Carnegie (November 25, 1835 – August 11, 1919)
Hoa Kỳ, một quốc gia của Andrew Carnegie - Người đã khai sinh ra những tổ chức thiện nguyện tư nhân của Hoa Kỳ và cho toàn cầu sau đó, bằng cách hiến dân toàn bộ gia sản của mình vào tổ chức từ thiện mang tên ông bằng bài phát biểu đi vào lịch sử nhân loại: “Thánh kinh của sự thịnh vượng” - The Gospel of Wealth.
Để có thành quả bước đầu có tính khả thi ngày hôm nay, không chỉ đơn giản là viết thư, tiếp xúc, thuyết phục và ngữa tay xin tiền, mà chúng tôi đã phải làm những việc có tính hàn lâm cho nhà tài trợ thấy được việc chúng tôi làm là khoa học, khách quan và khả thi mang đến hiệu quả giáo dục cho cộng đồng người Việt. Trong hồ sơ ấy gồm có:
Giấy chứng nhận Go West Foundation là tổ chức thiện nguyện phi lợi nhuận trên toàn Liên Bang Hoa Kỳ
1. Thư gửi cho Boeing Education Foundation.
2. Giấy chứng nhận Go West Foundation là tổ chức thiện nguyện phi lợi nhuận trên toàn Liên bang Hoa Kỳ (hình trên).
3. Gặp gỡ, thuyết phục nhờ vào thư giới thiệu của một người Bạn rất có tấm lòng với đất nước đã là nhân viên uy tín của Boeing Company hơn 35 năm.
4. Dự án khoa học và khả thi của Go West Foundation.
5. Bằng chứng khả thi sau 1 năm hoạt động.
Các bạn trẻ thân mến,
Hồ sơ của chúng tôi còn lớn hơn nhiều so với một hồ sơ nhập học và xin học bổng của các đại học Hoa Kỳ, cũng như hồ sơ mà các bạn sẽ nộp cho gói học bổng GO WEST Foundation hằng năm, vì nó đòi hỏi hiệu quả của công việc mà chúng tôi làm cho cộng đồng, chứ không phải chỉ đòi hỏi hiệu quả cho một cá nhân.
Trong khi các bạn đi thi, làm hồ sơ săn học bổng cho mình, thì GO WEST Foundation cũng làm việc cật lực thông qua Khuyến Học Việt, đồng thời làm hồ sơ săn tìm nguồn tài chính để trao cho các bạn. Các bạn là những thí sinh của đại học, thì Go West Foundation và Khuyến Học Việt là thí sinh của Trường Đời.
Sự thành công của Go West Foundation là sự nổ lực hết mình không chỉ của tập thể Quỹ Tây Du, mà còn là sự đóng góp của những người Việt trên toàn thế giới. Sự thành công của các bạn khi làm hồ sơ săn học bổng ở các đại học phương Tây và Quỹ Tây Du là động lực để cả dân tộc ta nói chung, và GO WEST Foundation nói riêng làm việc vì một nước Việt tự lực, tự cường trong tương lai.
Chúng tôi viết thư này không ngoài mục đích nhắn gửi đến các bạn trẻ tài năng của nước Việt rằng, hãy chuẩn bị cho mình một hành trang làm việc thật khoa học và hàn lâm để đủ năng lực gánh vác trọng trách của Tổ quốc giao phó trong tương lai. Đừng nên có quan niệm và cách làm việc không bài bản, tự phát và ngắn hạn. Không có bất kỳ thành quả tốt đẹp nào từ trên trời rơi xuống cho mỗi chúng ta, mà nó đến với chúng ta bằng sự nổ lực hết mình với một niềm đam mê thực sự.
Chúng tôi mong rằng lá thư này, không chỉ mang đến các bạn trẻ tài năng nước Việt, mà còn đến với cộng đồng người Việt trên toàn cầu lời cảm ơn chân thành, và lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, và thành đạt.
Phát biểu của Obama và Tập tại nhà Trắng trong buổi gặp hôm nay - hình của clip WSJ.
Theo phóng viên của Wall Street Journal, cách đây 6 giờ đồng hồ, chuyến viếng thăm trọng thể cấp nhà nước của ông Tập Cận Bình tại Nhà Trắng vừa kết thúc bằng buổi đại yến và ông đã bay đi New York để làm việc 3 ngày với Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Trong thế bị động, ông Tập Cận Bình phải chống đỡ những tấn công của ông Obama có 3 vấn đề chính được quan tâm.
1. Ông Obama đã cáo buộc Trung Hoa tấn công mạng ăn cắp tài nguyên và thông tin thương mại.
2. Ông Obam đã tố cáo Trung Hoa đã có hành động bành trướng và quân sự hóa bằng cách xây dựng những đảo nhân tạo trên biển Đông.
3. Phải cải cách kinh tế và tạo điều kiện cho các công ty Hoa Kỳ vào đầu tư làm ăn thuận lợi.
Đáp lại Tập Cận Bình đưa ra 3 luận điểm:
1. Trung Hoa phủ nhận là có hành động hack các trang web Hoa Kỳ. Ông đề nghị nên tìm cách tiếp cận khác là tăng cường hợp tác và tránh chính trị hóa vấn đề này.
2. Trung Hoa khẳng định chủ quyền biển Đông "từ thời cổ đại"(since ancient times). Và Trung Hoa xây dựng đảo là để cải thiện đời sống trên đảo do điều kiện khắc nghiệt, an toàn hàng hải, và theo dõi thời tiết, nhưng cũng sẽ được sử dụng cho mục đích quân sự khi cần thiết. Mặc dù, ông Tập Cận Bình cam kết không làm tình hình biển Đông căng thẳng và không có hành động vũ lực trên biển Đông.
3. Ông Tập Cận Bình hứa sẽ cải cách kinh tế đến cùng để 2 quốc gia cùng hợp tác làm ăn nhằm vực sự suy thoái kinh tế Trung Hoa.
Mặc dù, cuộc họp đã diễn ra rất căng thẳng, nhưng cuối cùng 2 bên đã đạt được thỏa thuận sau:
1. Phía Hoa Kỳ sẽ theo dõi và thẳng tay trừng trị các công ty Trung Hoa đã có lợi trong việc ăn cắp thông tin tài nguyên trong tấn công mạng.
2. Trung Hoa hứa sẽ cải cách kinh tế để tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty của Hoa Kỳ vào đầu tư làm ăn. Và ông lái vấn đề sang quyền lợi kinh tế 2 quốc gia nên đặt ra hàng đầu, và nên bỏ qua những khác biệt, mà hãy khai thác tối đa những đồng thuận để tạo ra một quan hệ cường quốc mới. Ông Tập đã chứng minh điều này khi, ông đã ký kết mua 300 chiếc máy bay Boeing giá trị 38 tỷ đô la khi vừa đặt chân tới Washington state ngày 23/9/2015 giờ Hoa Kỳ.
3. Quan trong nhất vẫn là, quan hệ Hoa Kỳ Trung Hoa sẽ là hợp tác win-win trong mọi vấn đề.
Quan điểm của Nhà Trắng là nên ủng hộ và cam kết với ông Tập 2 vấn đề tấn công an ninh mạng và cải cách kinh tế hơn là dồn ông vào thế khó. Phía Hoa Kỳ có đặt vấn đề nhân quyền, nhưng ông Tập đã lãng tránh bằng sự khác biệt văn hóa và lịch sử như các lãnh đạo cộng sản Việt Nam đã từng sử dụng trong đàm phán với Hoa Kỳ.
Sau đây là hình ảnh tiếp đón của chính phủ Hoa Kỳ đối với ông Tập Cận Bình theo nghi lễ quốc gia, mà một số nhà phê bình cho rằng là không nên tiếp ông Tập với nghi lễ quốc gia trong bối cảnh hiện này. (Hình của Telegrphy và Guardian)
Hình 1. Bắn 21 phát đại bác long trời lở đất Washington DC đón ông Tập.
Hình 2. Đội duyệt binh danh dự chờ đợ 2 ngài lãnh đạo ở phía Nam White House.
Hình 3. Hai lãnh đạo trong lễ chào cờ.
Hình 4. Hai lãnh đạo đang bàn thảo riêng trong vườn White House từ chiều đến tối trước bữa đại yến đang chờ. Đây là hình ảnh rất đặc biệt, vì những gì trao đổi không có thông dịch đi theo. Chỉ có lãnh đạo có trình độ và là bạn bè thân thiết mới có được!
Hình 5. Hai cặp đôi quyền lực nhất toàn cầu chào khách viếng trên ban công White House.
Các ngài lãnh đạo nước Việt đến White House như thế nào? Như tôi đã viết, Hoa Kỳ - Trung Hoa là cặp vợ chồng đồng sàng dị mộng có đúng không? Liệu với cách đón tiếp với kết quả này, và những gì đã đón tiếp lãnh đạo Việt Nam thì số phận Việt Nam sẽ ra sao? Và Việt Nam cần phải có những thay đổi gì để đối phó tình hình khu vực?
Hôm nay - 22/9/2015 - ông Tập Cận Bình đi hầu ông Obama. Cuối tháng 11/2015 cả 2 ông sẽ thăm Việt Nam kẻ trước người sau. Thoạt nhìn về mặt hiện tượng, người ta thấy Trung Hoa và Hoa Kỳ là 2 quốc gia thù địch, không đội chung trời, nhưng nhìn sâu vào bản chất của vấn đề mới thấy rằng, Hoa Kỳ và Trung Hoa như một cặp vợ chồng đồng sàng dị mộng. Họ đồng sàng vì họ phải sống lệ thuộc vào nhau, khi Hoa Kỳ cần một thị trường rộng lớn chiếm 1/5 dân số toàn cầu, và Trung Hoa cần Hoa Kỳ để xuất khẩu hàng hóa, và ăn cắp tài nguyên trí tuệ loài người phục vụ cho sự phát triển quốc gia. Lịch sử cho thấy, Hoa Kỳ chỉ có thể làm yếu Trung Hoa qua con đường kinh tế chứ không muốn làm Trung Hoa sụp đổ, hay gây chiến với Trung Hoa qua 2 lần thất trận. Trung Hoa sẽ yếu là chắc chắn, và đó là cơ hội để Việt Nam hơn là thảm họa.
Cũng thoạt nhìn, người ta thấy Việt Nam đang mắc kẹt giữa 2 cường quốc Hoa Kỳ và Trung Hoa trong chiến lược tranh bá toàn cầu. Nhưng khi nhìn đúng bản chất của Việt Nam hiện nay thì nhà cầm quyền Việt Nam tự lập ra cái bẫy để mình bị mắc kẹt vào đó. Bắt đầu sự mắc kẹt là sự hiển nhiên của lịch sử phải chọn Hồ Chí Minh và con đường của ông, nhưng sau đó, thế hệ sau ông chưa thoát được cái bóng của ông và những món nợ về kinh tế, địa chính trị, tư tưởng, v.v... để đi tìm một con đường mới cho tổ quốc và dân tộc.
LƯỚT QUA SAI LẦM
Qua trao đổi với các thành viên trẻ ưu tú loại 1% toàn cầu, hằng năm họ tổ chức Model UN để cải tạo thế giới, tôi và họ cùng thống nhất một quan điểm rất đúng về mặt bản chất của vấn đề Việt Nam rằng, Việt Nam đang sai lầm ở kiến trúc thượng tầng. Nó cũng giống như Hoa Kỳ, từ trước khi có bộ giáo dục ra đời năm 1979, thì từ năm 1906 đến 1980, Hoa Kỳ có tới 316 giải Nobel, trung bình mỗi năm có 4 giải. Từ năm 1980 tới nay, chỉ vỏn vẹn 40 giải, gần như mỗi năm một giải, mặc dù Hoa Kỳ vẫn là nước có nhiều giải Nobel nhất thế giới với 356. Có nghĩa là, khi chính trị xen bàn tay lông lá quá sâu vào các lĩnh vực xã hội thì khả năng của con người giảm dần theo phép toán tỷ lệ nghịch.
Cho nên, về chính trị, với mô hình đơn nguyên tập quyền sao y Liên Xô trước 1990, và của Trung Hoa từ sau 1990, Việt Nam đang rơi vào 2 tình thế nan giải của quốc nạn tham nhũng và thiếu hiền tài để xây dựng quốc gia. Trong mô hình này có 2 vấn đề lớn mà nhà cầm quyền Việt Nam cần phải thay đổi:
Một là, kiến trúc thượng tầng phải phá bỏ sự tập quyền độc tài của nhà cầm quyền về mặt chính trị, để có sự kiểm soát quyền lực, nhằm giảm thiểu quốc nạn tham nhũng. Đây mới đúng là duy vật luận đúng nghĩa của quy luật mâu thuẫn và thống nhất các mặt đối lập. Không còn cách nào khác hơn là phải đa nguyên chính trị.
Hai là, mô hình sở hữu công về kinh tế đã giết chết sức dân. Nó làm cho nền kinh tế nước Việt kiệt quệ sau khi đổi hết tài nguyên để làm cơ sở hạ tầng, tương lai sẽ là đi vay, và vay đến khi vỡ nợ thì chính quyền sẽ tự sụp đổ, hoặc tự làm chư hầu của Trung Hoa mà không cần bất cứ một thế lực thù địch nào nhúng tay vào. Hay nói cách khác, về mặt bản chất, thế lực thù địch của nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay chính là nhà cầm quyền chứ không ai khác.
6 đề nghị của GS Nguyễn Lân Dũng từ cuộc họp quốc hội năm 2008, không ai trong các đại biểu quốc hội dám vỗ tay, không ai nghe, và đất nước ngày càng lún sâu vào những sai lầm. Cuối cùng, ông phải thôi làm đại biểu quốc hội.
HẬU QUẢ
Gần đây, tứ trụ triều đình của nhà cầm quyền Việt Nam đã có những chuyến ngoại giao con thoi cả 2 phía Trung Hoa và Hoa Kỳ cùng đồng minh Hoa Kỳ để cứu một nền kinh tế.
Bang giao hòa hiếu với Trung Hoa là điều phải làm, vì chúng ta không thể di dời địa lý nước ta ra khỏi biên giới Trung Hoa; Nhưng không vì thế mà chúng ta phải nhân nhượng và lép vế.
Bang giao với Hoa Kỳ chủ yếu là để vào TPP. Nhưng, theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành thì nền kinh tế Việt Nam không có gì ngoài của các nhà đầu tư trực tiếp từ nước ngoài - FDI: Foreign Direct Investment - và lắp ráp gia công. Việt Nam muốn xuất khẩu thì Việt Nam phải có hàng để xuất khẩu, Việt Nam không có sản xuất ra được hàng để xuất khẩu. Trong năm 2014, thì các doanh nghiệp FDI chiếm 70% thị phần xuất khẩu. Thế tại sao 200-300 nghìn doanh nghiệp Việt Nam mà chỉ chiếm chưa đầy 30%, trong 30% đó, thì phần lớn là những nguyên liệu tạm nhập tái xuất? Chúng ta thấy rõ ràng cái vấn đề là, phải xây dựng nội lực Việt Nam để doanh nghiệp Việt Nam có công nghệ cao, có ban điều hành tốt, có phương tiện tài chánh, đầu tư, tiếp cận nguồn vốn có lãi suất hợp lý, v.v... Hiện nay dù ta có phá giá đồng tiền cách mấy đi nữa, dù có mở thị trường TPP, dù có FTA, v.v... thì cuối cùng người ta có mở cửa thì chúng ta cũng không vào được, vì chúng ta có hàng đâu mà vào, để bán cho người ta?
Phát biểu của chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành được trích dẫn ở trên từ phút thứ 34 trong clip này.
Cái đáng sợ nhất của 2 sai lầm lớn ở trên chính là rường cột văn hóa con người Việt đã bị phá vỡ. Đây là một vòng xoắn bệnh lý của kinh tế chính trị Việt Nam khi nào còn mô hình kiến trúc thượng tầng với 2 sai lầm trên. Một quốc gia mà văn hóa đạo đức bị phá vỡ thì quốc gia ấy không thể ngóc đầu được, thậm chí dân tộc bị đồng hóa và lưu vong trên chính tổ quốc mình.
Khi kinh tế kiệt quệ, ắt chính trị phải đổi. Thế thì đổi chính trị để giải phóng sức dân thì kinh tế cất cánh như Hàn Quốc, hay là sẽ chờ sự sụp đổ của Trung Hoa như Liên Xô năm 1989 để mới thay đổi như các quốc gia Đông Âu? Điều này hầu như rất khó xảy ra, ngoại trừ có chiến tranh khu vực giữa Trung Hoa và các quốc gia.
MÔ HÌNH
Tất cả các con đường điều đến La Mã. Tư tưởng do dân, vì dân và của dân là nòng cốt cho mọi tư tưởng dù đi theo thể chế nào, để nhằm giải phóng sức dân, nhằm tự lực tự cường, và hạn chế tha hóa do độc tài của chính quyền gây ra. Lâu nay, nhà cầm quyền Việt Nam vẫn nói là chính quyền hiện nay là của dân, do dân và vì dân, nhưng dân không được quyền sở hữu bất kỳ điều gì, ngay cả suy nghĩ của mình.
Việt Nam trong tương lai phải có một nhà nước thực sự được dân yêu, dân nuôi, chứ không phải một nhà cầm quyền chỉ biết ban bố công ơn đến dân, và bắt dân phải gồng mình nuôi nhà cầm quyền như 40 năm qua.
Hoa Kỳ trở thành cường quốc số 1 toàn cầu, hay Nhật Bản, Hàn Quốc tuy diện tích nhỏ, thiếu tài nguyên, đầy hiểm họa thiên nhiên, sống bên bờ biển với Trung Hoa, vẫn cứ hùng cường, mà ngay cả Hoa Kỳ vẫn phải muốn kiềm chế họ quá hùng mạnh, cũng là nhờ vào có một nhà nước sống nhờ dân, một nhà nước đi theo con đường dân giàu nước mạnh. Khi Hàn Quốc bị khủng hoảng kinh tế năm 1997, dân Hàn Quốc không bỏ đất nước ra đi như Trung Hoa vài năm nay, mà dân còn tự quyên góp vàng, tiền để cứu lấy đất nước là cũng từ đây mà ra.
Hãy thử đặt câu hỏi, nếu như nhà nước Trung Hoa và Việt Nam rơi vào tình cảnh như Hàn Quốc năm 1997 thì dân sẽ hành động như thế nào? Khi mà hôm nay Nhân dân Nhật báo Trung Hoa đả kích tỷ phú giàu nhất Trung Hoa là kẻ ăn cháo đá bát, và chỉ trong năm 2011 đã có 18.000 quan tham Trung Hoa ôm 130 tỷ đô la trốn ra nước ngoài. Chưa có thống kê nào ở Việt Nam, là các quan tham và dân đã tuồn đô la ra nước ngoài tìm quê hương mới, nhưng chắc chắn là có, khi mà gần đây trang Chân dung quyền lực đã đưa ra bằng chứng rõ ràng.
Để có mô hình của dân, do dân, và vì dân thì việc đầu tiên phải cần làm sau khi đại hội đảng cầm quyền lần thứ 12 kết thúc là phải sửa ngay hiến pháp 2013 mới sửa đổi chưa ráo mực. Sửa cái gì? Sửa ngay chính 2 sai lầm trên đã chỉ ra. Và một thể chế mới cần phải hình thành để giải phóng sức dân. Thể chế mới này cuối cùng sẽ là đa nguyên tản quyền. Nhưng nó phải qua 2 giai đoạn, với một quy trình thời gian tính bằng vài thập kỷ, vì để thay đổi cả một cộng đồng sai lệch không thể ngày một, ngày hai. Có thể tóm tắt 2 giai đoạn đó như sau:
Giai đoạn 1: Đa nguyên tập quyền chỉ khu trú vào an ninh quốc phòng do đảng cộng sản tiếp tục lãnh đạo, nếu người dân còn tin tưởng, với ứng cử và bầu cử công khai có quốc tế kiểm tra. Giai đoạn này có thể kéo dài từ 5 đến 10 năm, nhằm để có một bộ luật chỉnh chu cho một thể chế tiếp theo dẫn đến tam quyền phân lập, và để cán bộ và nhân dân tập trở lại lối sống theo hiến pháp và pháp luật mà lâu nay đã bị xé rào. Nhưng trong giai đoạn này quyền lực thứ tư phải được giải phóng và trao cho dân - báo chí truyền thông - nhằm góp phần kiểm soát quyền lực của nhà cầm quyền trong việc tha hóa và tham nhũng.
Giai đoạn 2: Đa nguyên tản quyền với thể chế tam quyền phân lập, và quân đội làm duy chỉ nhiệm vụ bảo vệ quốc gia, cảnh sát chỉ lo nội và ngoại an. Quân đội và cảnh sát chỉ trung thành với dân tộc và tổ quốc, chứ không trung thành với đảng phái hay bất kỳ giai cấp thống trị nào vì mục tiêu chia phần đất nước. Đến giai đoạn này, đòi hỏi hiến pháp và luật pháp cần phải có những tu chính án bổ sung và sửa đổi.
THỰC HIỆN
Khi tôi đọc Dự thảo báo cáo chính trị đại hội đảng 12, thì thấy cái gì đảng cầm quyền ở Việt Nam cũng có nêu ra, cũng muốn nó tốt đẹp, nhưng 2 vấn đề lớn để cho những cái đó thành hiện thực thì hoàn toàn mất dạng.
Gần đây ông thủ tướng đã thúc đẩy trao nhanh tự chủ đại học là một việc tốt. Nhưng tự chủ đại học vẫn chưa đủ, vì nó chỉ giải quyết vấn đề kinh tế tự chủ. Cần phải đi đến tự do học thuật, thì mới ra hiền tài và tư tưởng, con đường đi của dân tộc, và mới sửa được kiến trúc thượng tầng.
Công việc thực hiện mô hình để đi đến đích một nước Việt tự lực, tự cường là một quá trình dài nhiều thập kỷ, và rất nhiều việc của nhiều bộ phận cấu thành một chính phủ phải làm, mà 2 bài viết ngắn này chỉ có thể phát thảo khung sườn, nhưng mấu chốt vẫn là một thể chế chính trị huy động lòng dân và sức dân.
Không giải phóng sức dân bằng một nền chính trị đúng quy luật triết học thì chắc chắn nền chính trị Việt Nam hiện nay sẽ hoặc là phải làm chư hầu cho Trung Hoa, hậu quả là dân nghèo, nước yếu; hoặc là nhà cầm quyền tự tay cầm gươm tuẩn tiết là điều không tránh khỏi.
Để thực hiện tiến trình 2 giai đoạn này nhằm giảm thiểu quốc nạn - ta chính là kẻ thù của ta - và huy động sức dân nhằm đưa đất nước đến chỗ tự lực, tự cường thì, không còn cách nào khác, nhà cầm quyền cần ủng hộ và tạo điều kiện các tổ chức dân sự hoạt động công khai, và thực sự thực hiện nền kinh tế thị trường đúng nghĩa dưới hiến pháp và pháp luật sửa đổi.
Nhà cầm quyền không có gì phải sợ các tổ chức dân sự và giải phóng sức dân khi mà, nhà tù, trường học, bệnh viện, súng đạn và cả nền kinh tế, v.v... đang nằm trong tay của mình. Việc khuyến khích các tổ chức dân sự hình thành và hoạt động công khai, cùng ngồi với nhà cầm quyền để làm việc một cách thực sự cầu thị, không là mối nguy, mà là cơ hội để nhà cầm quyền có được hiền tài thực sự, và huy động sức dân để cứu nền kinh tế, cũng chính là cứu sự sụp đổ của chính nhà cầm quyền tự giết mình, và đưa Việt Nam đến tự lực, tự cường trước hiểm họa Trung Hoa.
Mặc khác, các tổ chức dân sự đã làm việc với Hội đồng An ninh Hoa Kỳ cũng thấy trách nhiệm của mình là, cần đoàn kết, làm ra những dự thảo như một cơ cấu chính phủ, nhằm chuẩn bị cho một Việt Nam hậu cộng sản trong tương lai.
KẾT
Chính trị là nghệ thuật của sự có thể - Otto von Bismarck. Đã đến lúc nhà cầm quyền và người dân - mà đại diện là các tổ chức dân sự - phải dẹp bỏ cái nhìn không thân thiện, mà ngồi lại với nhau xây dựng một Việt Nam tự lực tự cường. Cách đây 5 năm, vào 2010, có lẽ Miến Điện đã từng học hỏi Việt Nam trong cởi trói kinh tế, nhưng hôm nay Việt Nam cần phải học Miến Điện cải cách chính trị để tự tay đảng cầm quyền tháo cái bẫy mà chính mình đã tạo ra.
Hôm 19/9/2015, Quốc hội Nhật Bản đã thông quan dự luật an ninh mới, theo đó, luật này cho phép quân đội Nhật Bản tham chiến ở nước ngoài sau 70 năm chỉ lo an ninh quốc nội. Đây là sự kiện cực kỳ quan trọng ở vành đai Thái Bình Dương kể từ sau chiến tranh thế giới II. Quyết định này sẽ làm thay đổi toàn cục khu vực cho chiến lược các quốc gia lớn nhỏ không chỉ trong khu vực mà cho cả toàn cầu.
LƯỚT QUA
Lịch sử Trung Hoa chưa bao giờ chiến thắng Nhật trong chiến tranh, và chỉ có Nhật xâm lược Trung Hoa, mặc dù, theo dòng lịch sử, những người làm nên Nhật Bản là cựu quan triều đình Trung Hoa bỏ nước ra đi tìm vùng đất mới. Một vùng đất nằm trên vành đai động đất triền miên, khô cằn, nhưng họ đã làm nên một nước Nhật hùng cường nhờ vào văn hóa Hiệp Sĩ Đạo.
Cũng lịch sử chiến tranh, Hoa Kỳ chưa bao giờ thắng Trung Hoa với chiến thuật lấy thịt đè người. Hai lần thất bại ở chiến tranh Triều Tiên 1950 - 1953; và chiến tranh Việt Nam 1963 - 1975, người Mỹ đã thua Trung Hoa, chứ không phải Bắc Hàn thắng Nam Hàn, hay Việt Nam Cộng Hòa thua Việt Nam Cộng Sản.
Sau chiến tranh thế giới II, người Mỹ đã phải phân thân ra 3 khu vực:
1. Vành đai Thái Bình Dương với những đồng minh mới: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Phillipines, Việt Nam Cộng Hòa, nhằm chống lại làn sóng cộng sản lan rộng trên toàn châu Á.
2. Khối NATO để chống lại Liên Xô cũ để ngăn chặn làn sóng cộng sản lan rộng khắp châu Âu.
3. Trung Đông và Bắc Phi cũng không ngoài mục đích sự lan rộng sức mạnh của Liên Xô và nắm yết hầu năng lượng của thế giới.
Một mình cáng đáng cả thế giới, mà phải đối đầu 2 cường quốc cộng sản: Liên Xô và Trung Hoa, buộc lòng người Mỹ phải bắt tay với Trung Hoa năm 1972 qua Thông Cáo Thượng Hải để dồn sức hạ gục Liên Xô, khi mà hữu hảo giữa Liên Xô và Trung Hoa đi đến hồi căng thẳng ở biên giới của 2 nước. Và sau 17 năm, Liên Xô đã thực sự đuối sức với tuyên bố, tùy nghi di tản đối với đàn em cộng sản tại Hội nghị quốc tế cộng sản cuối cùng tại Berlin, Đông Đức vào mùa đông 1989 của ông Gorbachev. Ngày nay, nước Nga - thay thế Liên Xô cũ - đã là một quốc gia có hình thái chính trị đa nguyên, và trở thành con rùa lật ngữa, khi mà ông Putin điều hành nước Nga vẫn đi theo lối mòn cũ - phụ thuộc vào bán tài nguyên để kiếm sống, chứ không phải dựa vào sự sáng tạo của dân.
Đến hôm nay, NATO đang tạm ổn, các quốc gia châu Âu thuộc đồng minh Hoa Kỳ đã đủ lực để đương đầu với Nga. Độc lập năng lượng đã giúp Hoa Kỳ ít bận tâm hơn ở Trung Đông và Bắc Phi. Hoa Kỳ chuyển trục sang Thái Bình Dương sau 40 năm bỏ rơi nó.
Sau 43 năm được nuôi dưỡng, Trung Hoa từ một cường quốc quân sự đã trở thành một cường quốc kinh tế cũng với chiến lược lấy thịt đè người. Mối hiểm họa ấy không chỉ là của nước Mỹ, mà còn là của vành đai Thái Bình Dương và của toàn cầu.
Gọi là hiểm họa Trung Hoa vì với hình thái chính trị đơn nguyên tập quyền phong kiến kiểu mới của Trung Hoa sẽ kéo cả nền văn minh nhân loại trở về thời kỳ man rợ nhất của loài người. Tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam đều hiểu rõ điều này, khi mà Trung Hoa gần đây đã xâm lược ở biển Nhật Bản và Biển Đông, vì đại dương là mặt tiền của các quốc gia.
CÁC BÊN MUỐN GÌ?
Với Trung Hoa, họ muốn cai quản Thái Bình Dương mà lâu nay Hoa Kỳ là thống soái các đại dương. Đặc biệt, 3 quốc gia mà Trung Hoa muốn làm chư hầu cho mình là: Bắc Hàn, Việt Nam và Nhật Bản, kể cả Phillipines và khối Asean. Đối với Đài Loan, về lâu dài, nếu không có gì thay đổi thì Đài Loan đương nhiên trở thành như Hong Kong sau 1997.
Việt Nam và Bắc Hàn thì đã là sân sau và vùng đệm để Trung Hoa xuất khẩu chiến tranh trong thời chiến, và xuất khẩu lạm phát, rác thải trong thời bình - nhưng với chính sách bế quan tòa cảng, cai trị như thời quân chủ chuyên chế, Bắc Hàn thoát được Trung Hoa xuất khẩu rác và lạm phát, mà còn ăn bám Trung Hoa từ 1953 đến nay. Còn Việt Nam, nhờ vào chính sách cởi trói, đã tạm thời thoát nghèo, nhưng chưa thoát nợ và chưa thoát lạc hậu, vẫn còn lệ thuộc Trung Hoa cả kinh tế lẫn chính trị.
Với Nhật Bản, sau những quấy phá của Trung Hoa ở các hòn đảo có chủ quyền Nhật bản và trên biển Nhật Bản trong vòng 5 năm qua, nó đã là giọt nước tràn ly, mặc dù theo Japan Times thì, Hoa Kỳ không muốn Nhật Bản tham chiến ở nước ngoài, nhằm kiểm soát tình hình ở vành đai Thái Bình Dương.
Nhưng, như lịch sử, Nhật Bản không thể là cái bung sung của Trung Hoa và của cả Hoa Kỳ. Họ đã từng là một đế chế lừng lẫy từ Âu sang Á. Họ đủ khả năng tự lực, tự cường trước Trung Hoa và trước Hoa Kỳ để có thể giành lại thị trường và đồng minh của họ ở bất cứ nơi đâu họ muốn, mặc dù, sau 1990, kinh tế Nhật Bản suy trầm do bão hòa về GDP và dân số lão hóa, chứ không phải họ kém cõi về điều hành đất nước và sáng tạo.
Với Hàn Quốc, sau khi đổi hiến Pháp năm 1987, họ đã chuyển một hình thái chính trị đa nguyên tập quyền quân đội thành đa nguyên tản quyền dân sự. Hàn Quốc đã ghi tên vào 20 cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới chỉ sau 2 thập niên, mặc dù, tài nguyên không có gì, điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt, dân số và diện tích chỉ bằng một nửa của Việt Nam, và phải chống chọi với người anh em phản trắc Bắc Hàn đang chịu làm chư hầu cho Trung Hoa.
Hàn Quốc không mong muốn gì hơn là thống nhất đất nước để một nửa núm ruột của mình cùng chung sống hòa bình, hùng mạnh độc lập, tự chủ với Trung Hoa, và vươn ra chiếm lĩnh thị trường thế giới như Nhật Bản xưa nay.
Với Phillipines, một quần đảo nằm tách ra khỏi châu Á lục địa là địa chính trị thuận lợi, song sự yếu kém trong điều hành quốc gia, và thiên tai hằng năm đã làm họ trở nên yếu kém với Trung Hoa. Mấy năm nay, việc Trung Hoa chiếm bãi cạn Scarborough trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Phillipines là điều dễ hiểu, sau khi bà cựu tổng thống Gloria Macapagal Arroyo đã ký sắc lệnh không cho phép Hoa Kỳ thuê căn cứ quân sự Subic, biến nó thành đặc khu kinh tế do Trung Hoa đầu tư, để hôm nay buộc phải mở cửa lại nhằm bảo vệ an ninh quốc gia dưới sự xâm lược của Trung Hoa.
Phillipines muốn tự lực tự cường với sự xâm lăng của Trung Hoa e rằng rất khó, nếu Hoa Kỳ không can dự vào Biển Đông, và giúp đỡ họ.
Với Miến Điện, đây là khúc gân gà thực sự khó nhai đối với Trung Hoa, nhờ vào chiến lược biết nép mình chờ thời cơ, để chuyển đổi nền chính trị quốc gia từ đa nguyên tập quyền quân đội sang đa nguyên tản quyền dân sự như Hàn Quốc đã làm từ 1987. Và từ năm 2011 đến nay Miến Điện đang đi từng bước vững chắc trong đường lối của mình nhờ vào những nhà trí thức cả trong quân đội, và ngoài dân sự - đại diện là tổng thống Thein Sein và Khôi nguyên Nobel Hòa Bình Aung Kyi.
Miến Điện sẽ tự lực tự cường với Trung Hoa chỉ trong vòng 2 thập niên tới là điều chắc chắn, vì họ còn giữ được văn hóa và quốc đạo trong dân chúng, nhưng cũng giống các quốc gia khác có cùng biên giới với Trung Hoa, Miến Điện phải lo sự xung đột sắc tộc do Trung Hoa giật dây ở biên giới phía Bắc với Vân Nam của Trung Hoa.
Với Asean, bằng vào chính sách hối lộ và giá rẻ cạnh tranh trong kinh doanh, các quốc gia trong khối Asean sẽ không dễ cưỡng lại ham muốn của giai cấp cầm quyền khi Trung Hoa dùng tiền để lấy được các hợp đồng đầu tư béo bở, như họ đã từng dùng nó để thắng ở châu Phi và Nam Mỹ. Ngoài ra, các quốc gia trong khối Asean sẽ khó lòng nhiệt tình can dự và sự xâm lược trên biển Đông của Trung Hoa, nếu họ không có đường biên giới với Trung Hoa và biển Đông.
Với Việt Nam và Đông Dương, Lào luôn hiền hòa như lâu nay, họ sẽ lợi dụng sự xâm lược của Trung Hoa và sự níu kéo của Việt Nam để làm lợi cho quốc gia mình. Nhưng Lào không thể thoát được cảnh đất nước sẽ bị tàn phá tài nguyên thiên nhiên.
Với Cambodia cũng không thoát khỏi chiến lược như Lào, nhưng Cambodia có một lợi thế địa chính trị hơn Lào và Việt Nam là, không có đường biên giới với Trung Hoa, đây sẽ là việc Cambodia dễ dàng vượt qua Việt Nam và Lào về tự lực tự cường như Thái Lan cùng hình thái chính trị Quân chủ lập hiến hiện nay.
Riêng Việt Nam, với chiều dài lịch sử và quan hệ 2 quốc gia Việt Trung, với địa chính trị vô cùng quan trọng của châu Á, Trung Hoa không bao giờ muốn Việt Nam thoát khỏi sân sau của mình.
Nhưng sau khi 25 năm - 1950 đến 1975 - nhờ sự viện trợ của Trung Hoa trong chiến tranh Việt Nam, rồi bây giờ là 25 năm năm - 1990 đến 2015 - chính quyền hiện nay đã thấy được dã tâm của Trung Hoa. Nhà cầm quyền ở Việt Nam thực sự đã muốn thoát khỏi làm sân sau của Trung Hoa, song vẫn chưa muốn mất đi quyền lợi của mình là được độc quyền tham nhũng, ăn chia, vì cần làm "vừa lòng" Trung Hoa, vừa chống chọi với Trung Hoa.
Cuối cùng là Hoa Kỳ, sau 43 năm nuôi Trung Hoa lớn mạnh, Hoa Kỳ vừa lo xong việc độc lập năng lượng, họ bắt buộc phải làm cho Trung Hoa yếu đi - chứ họ không muốn Trung Hoa sụp đổ. Vì họ có một phần lệ thuộc vào sức mạnh lấy thịt đè người của Trung Hoa - đông dân và thị trường to lớn, giá còn rẻ.
Hoa Kỳ chỉ muốn Trung Hoa yếu đi. Hoa Kỳ chỉ muốn Nhật Bản và Nam Hàn còn lệ thuộc về quốc phòng và quân sự với mình. Hoa Kỳ chỉ muốn Đài Loan là nơi họ còn đe dọa Trung Hoa. Và Hoa Kỳ chỉ muốn Asean nói chung và Việt Nam nói riêng là tiền đồn chống lại Trung Hoa dưới sự giúp đở của Hoa Kỳ, nhằm cai quản Thái Bình Dương đem lại lợi ích cho Hoa Kỳ.
KẾT
Vậy thì, mô hình nào cho nền kinh tế chính trị cho Việt Nam trong 10 năm tới trong bối cảnh của vành đai Thái Bình Dương đang nóng bỏng như hiện nay. Xin hẹn lại bài tiếp theo: Mô hình nào cho tương lai của Việt Nam.
Bài viết của 2 ông: Alexander Benard là Giám đốc tác nghiệp hay còn gọi là Giám đốc điều hành - COO: Chief Operating Officer - của Schulze Global Investments, một công ty cổ phần tư nhân tập trung vào thị trường bên ngoài Hoa Kỳ; và Paul J. Leaf là một luật sư tại một công ty luật quốc tế.
Hình chủ tịch Trương Tấn Sang bắt tay với tổng thống Obama trong chuyến viếng thăm ngày 25 tháng 7 năm 2013 tại nhà Trắng.
"Bắc Kinh đang ngày càng chứng minh cho Hà Nội rằng họ khao khát quyền bá chủ trong khu vực và sẽ chà đạp các chủ quyền của bất kỳ quốc gia nào theo cách của mình ..."
Quan hệ Mỹ-Việt đã được tăng cường trong vài năm qua, phần lớn là do mối quan tâm chung đối với sự gia tăng gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông. Nhưng một số vấn đề của mối quan hệ đã tiến triển chậm chạp – sự chậm chạp này giúp khẳng định niềm tin của Trung Quốc rằng họ có thể tiếp tục bắt nạt Việt Nam như là một phần của sự đàn áp để kiểm soát khu vực mà không làm dấy lên sự phản đối mạnh mẽ nào. Thật vậy, Trung Quốc gần đây đã cắm một giàn khoan dầu trong vùng biển Việt Nam, và chỉ tuần trước, Bắc Kinh đã nới rộng thời gian hoạt động của giàn khoan này thêm vài tháng. Nhưng hành động khiêu khích mới nhất này, cùng với thông báo của Trung Quốc vào tuần trước rằng họ sẽ thay đổi nhiều hơn các nguồn lực hướng tới khả năng hải quân và không quân của họ, điều này có thể thúc đẩy Hoa Kỳ và Việt Nam phát triển một số yếu tố then chốt của quan hệ đối tác đang phát triển 2 bên.
Lướt qua
Trong tháng 5 năm 2014, chỉ ba ngày sau khi Tổng thống Obama kết thúc chuyến công du châu Á để trấn an các đồng minh ở đó, Bắc Kinh đã gây ra một cuộc khủng hoảng gần quần đảo Hoàng Sa, nằm trong vùng biển Đông đã bị chiếm đóng bỡi Bắc Kinh, như tuyên bố của Hà Nội. Được hỗ trợ bởi "một số lượng lớn các tàu," Trung Quốc đặt một giàn khoan dầu khoảng 80 dặm bên trong khu đặc quyền kinh tế của Việt Nam (EEZ: exclusive economic zone), cách xa 200 dặm từ bờ biển của họ. Bắc Kinh lập luận rằng họ kiểm soát những vùng biển này bởi vì họ ở trong EEZ của quần đảo Hoàng Sa. Việt Nam đã can thiệp vào hành động này của Trung Quốc với khoảng ba mươi tàu của riêng mình. Một sự giằng co và leo thang 75 ngày xảy ra sau đó, Trung Quốc đã phái lực lượng quân sự để bảo vệ giàn khoan và tàu của hai quốc gia đã liên tục đâm và phun nước vào nhau. Trung Quốc đã đánh chìm một tàu Việt Nam và các cuộc bạo động chống Trung Quốc nổ ra ở Việt Nam. Trung Quốc cuối cùng đã rút lui sau khi hoàn tất thử nghiệm của mình, nhưng cũng cảnh báo rằng họ có thể quay trở lại.
Hoa Kỳ kêu gọi hành động của Trung Quốc là "khiêu khích", nhưng không có hành động trừng phạt, không duyệt chương trình cho phép bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đã từ chối đứng ra làm hòa giải cuộc xung đột, và chỉ gửi lực lượng phi quân sự đến khu vực này. Nhìn thấy một Hoa Kỳ không can thiệp công việc nội bộ của 2 nước, và nhận ra ưu thế hải quân của Trung Quốc, Việt Nam đã phải hạ thấp những tranh chấp với ông chủ đầu tư lớn nhất và là đối tác thương mại lớn nhất của mình, gọi nó là các cuộc bất đồng, xung đột của những "người anh em một nhà" và nối lại quan hệ quân sự với Trung Quốc. Với một cường quốc khu vực mạnh không thể ngăn chặn được và Washington đã tự hạn chế mình, Trung Quốc đã cảnh báo rằng các đối thủ của nó nên chấp nhận sự gia tăng quyền lực ở khu vực không thể lay chuyển của nó.
Để nhấn mạnh thông điệp này, Tháng Sáu năm 2015 vừa qua, chỉ vài tuần trước khi nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam – Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng(ND) - đến thăm Hoa Kỳ, Trung Quốc đã triển khai giàn khoan ở một phần khác của vùng EEZ của Việt Nam (chồng lấn với EEZ tạo ra bởi Đảo Hải Nam của Trung Quốc) nhằm thăm dò mỏ tài nguyên thiên nhiên sẵn có. Bắc Kinh cảnh cáo các tàu nước ngoài xung quanh giàn khoan 2.000 m (6,562 feet). Việc thăm dò đã được dự kiến sẽ kết thúc vào ngày 20 tháng 8, năm 2015. Nhưng tuần trước, Trung Quốc đã chuyển giàn khoan này đến gần với bờ biển Việt Nam hơn (trong phạm vi 110 dặm bờ biển của Trung Quốc) và đơn phương mở rộng khoan thăm dò thêm trong hai tháng nữa.
Tại sao những hàng động của Trung Quốc có vấn đề
Hành động của Trung Quốc là đặc biệt đáng báo động khi được xem như là một phần của sự xâm lược ngày càng gia tăng từ vấn đề bế tắc trong sự việc giải quyết giàn khoan lần đầu tiên vào năm 2014. Bắc Kinh lại công bố vào mùa hè này đã hoàn thành việc xây dựng đảo nhân tạo chưa từng có trong phần tranh chấp ở Biển Đông và kế hoạch của mình để tiếp tục xây dựng các cơ sở quân sự ở đó. Trong tháng Bảy, Trung Quốc đã tổ chức một cuộc tấn công vào hòn đảo ở Biển Đông với rất nhiều tàu chiến (bao gồm cả vũ khí hạt nhân) và máy bay Trung Quốc bắn đạn thật trên vùng biển này. Tuần trước, trong vùng biển Nhật Bản, Trung Quốc đã hoàn thành cuộc tập trận hải quân lớn nhất với Nga. Bắc Kinh phô trương vũ khí quân sự mới nhất của mình trong tuần này để đánh dấu sự thất bại chiến tranh thế giới II của Tokyo, và thông báo rằng sẽ tinh giảm biên chế bộ binh để tập trung nhiều nguồn lực hơn vào lực lượng hải quân và không quân của mình, chúng đáp ứng tốt hơn cho dự án vươn quyền lực ra bên ngoài. Và lần đầu tiên, Trung Quốc đang hoạt động tàu hải quân ngoài khơi bờ biển Alaska (trong vòng 12 dặm của Trung Quốc), cùng lúc với chuyến đi của Tổng thống Obama tại đây.
Nhận thức được sự bành trướng của Trung Quốc, Hoa Kỳ và Việt Nam đã có những bước khiêm tốn để tăng cường mối quan hệ của họ. Ví dụ, các quốc gia tăng tần suất các cuộc tập trận chung và thăm viếng ở cấp cao; Hoa Kỳ cung cấp 18 triệu đô la để thúc đẩy bảo vệ bờ biển của Việt Nam, và Washington nới lỏng trên cơ sở cho từng trường hợp cụ thể lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Hà Nội.
Cả hai nước đều muốn làm nhiều hơn, nhưng không phải Hoa Kỳ lẫn Việt Nam thay đổi về quan điểm cần có yêu cầu cấp bách. Chính quyền Obama không muốn khiêu khích Bắc Kinh, nó được chứng minh bằng phản ứng câm lặng của mình cho sự bế tắc trong vụ giàn khoan HD981 vào năm 2014 và thất bại về việc cáo buộc 12 dặm lãnh hải của Trung Quốc xây dựng hòn đảo nhân tạo ở Biển Đông. Washington cũng lo ngại việc Hà Nội đang thẳng tay đàn áp người dân trong nước một cách thoải mái. Trong khi đó, chính quyền Hà Nội lại đấu đá nhau giữa 2 bè phái thân Mỹ và thân Trung Quốc. Nhóm thân Trung tin rằng Trung Quốc đang dấn thân nhiều hơn để kiểm soát sân sau của mình hơn so với Hoa Kỳ phải với tay đến nửa vòng trái đất. Vấn đề đặt ra là sự thiện chí và khả năng của Washington có quyết liệt với Bắc Kinh, khi mà Hoa Kỳ đang bị phân thây sức mạnh ở các nơi khác trên thế giới và cắt giảm chi tiêu quân sự của mình.
Nhưng hành động khiêu khích mới nhất của Trung Quốc là một cơ hội để khắc phục những động lực này. Bắc Kinh đang ngày càng chứng minh cho Hà Nội thấy khao khát quyền bá chủ trong khu vực và sẽ chà đạp lên chủ quyền của bất kỳ quốc gia theo cách của họ, qua đó nó hỗ trợ một lập luận mạnh mẽ cho những ai muốn tìm kiếm một mối quan hệ Mỹ-Việt sâu hơn.
Phe thân Hoa Kỳ ở Việt Nam phải ngay lập tức thúc đẩy Mỹ tiếp cận nhiều hơn đến các cơ sở quân sự ở Việt Nam. Việt Nam có thể duy trì sự kiểm soát của họ, nhưng nên ủng hộ sự quay trở lại của quân đội Hoa Kỳ và cho phép họ xây dựng cơ sở hạ tầng và trang thiết bị mới cho những căn cứ quân sự trước đây. Lúc đó, Washington sẽ có thể thể hiện sức mạnh vào vùng biển Đông dễ dàng hơn và Bắc Kinh sẽ nản chí, không quấy rối Hà Nội. Việt Nam cũng nên cấp phép cho Hải quân Mỹ có những cuộc thăm viếng các bến cảng cảng thường xuyên hơn (hiện tại giới hạn trong một năm) và cung cấp quyền sử dụng cảng nước sâu chiến lược quan trọng nhất của mình, vịnh Cam Ranh.
Về mặt kinh tế, Hà Nội cần tiếp tục thực hiện cải cách kêu gọi của đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), các thỏa thuận tự do thương mại hiện đang được đàm phán giữa mười hai quốc gia vành đai Thái Bình Dương. Bằng cách tham gia TPP, Việt Nam có thể giảm sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc, từ đó Việt Nam sẽ đủ khả năng tự do to lớn hơn để theo đuổi lợi ích quốc gia riêng của mình ngay cả khi có sự xung đột với Trung Quốc. Cuối cùng, Việt Nam phải cải thiện nhân quyền của mình để thúc đẩy quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ.
Về phía Hoa Kỳ, Washington phải đền đáp lại. Đầu tiên, ngay cả sau khi hơi nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam do quan ngại về nhân quyền, là Hoa Kỳ đã và đang làm chậm tiến trình vực dậy khả năng quân sự của nước này. Hoa Kỳ cần tiếp tục thúc đẩy Việt Nam cải thiện thành tích nhân quyền của mình, trong khi có sự giám sát thích hợp với hàng hải và công nghệ hải quân khác của Hà Nội, mà không đe dọa đến người dân Việt. Thứ hai, Tổng thống Obama nên làm việc với Tập Cận Bình về vấn đề Biển Đông và ngược đãi của Trung Quốc đối với Việt Nam điểm trong cuộc gặp sắp tới - 24/9/2015(ND) - tại Washington trong chuyến thăm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, từ đó báo hiệu cho Việt Nam hiểu rằng rằng Hoa Kỳ có những hành động chống lại sự xâm lược của Bắc Kinh đối với Việt Nam một cách nghiêm túc và không ngần ngại đối đầu với Trung Quốc. Thứ ba, Hoa Kỳ cần phải hòa nhập sâu hơn với Việt Nam với những mối quan hệ an ninh khu vực khác, kể cả bằng cách khuyến khích Việt Nam cùng phát triển vũ khí, mời Việt Nam tham gia vào cuộc tập trận quân sự đa phương và tiến hành tuần tra hải quân chung, và mua vũ khí của Mỹ, châu Âu và của Nhật Bản. Việc này sẽ dễ dàng để Việt Nam từ bỏ công nghệ quân sự Nga (Moscow hiện đang là nhà cung cấp vũ khí chính của Hà Nội), nó cũng sẽ tăng cường khả năng tương tác của Việt Nam với Hoa Kỳ và các đồng minh của mình và tăng cường liên lạc quân sự của các nước đó. Thứ tư, Hoa Kỳ phải kết thúc sớm TPP, trong đó sẽ có lợi cho Hoa Kỳ và Việt Nam cho cả hai chiến lược và kinh tế.
Hà Nội có thể trở thành một trong những đối tác tốt nhất của Washington để chống lại sự trỗi dậy của Bắc Kinh. Việt Nam tiếp giáp với Biển Đông, và giáp với Trung Quốc. Việt Nam có dân số đông đứng thứ 14 trên thế giới, lực lượng quân sự đứng thứ 13 đang trong tình trạng túc trực thường xuyên, và như là một phần của GDP, Việt Nam là nước chi tiêu quốc phòng lớn thứ hai khu vực Đông Nam Á. Nền kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ mười bảy trong mười năm. Và Việt Nam sẽ là một đối tác mạnh quân sự của Hoa Kỳ, có đủ khả năng đối mặt với những kẻ thù có vũ trang lớn hơn và tốt hơn.
Hoa Kỳ và Việt Nam phải nâng tầm mối quan hệ với nhau. Làm như vậy sẽ báo hiệu rằng Washington vẫn cam kết để chống lại một Trung Quốc đang lên ở thời điểm mà các nước trong khu vực đang cầm một hàng rào an ninh, chứ không phải những gì không chắc chắn là liệu Hoa Kỳ có những gì để Việt Nam cần phải đứng lên đối đầu với sự gây hấn của Bắc Kinh. Một quan hệ đối tác Mỹ-Việt Nam mạnh mẽ cũng có thể giúp làm chậm sự bành trướng của Trung Quốc bằng cách chứng minh sự phản tác dụng hành vi của Trung Quốc, thậm chí chuyển cựu thù thành đồng minh chống lại Trung Quốc.
Wall Street Journal đưa tin ông Tập Cận Bình sẽ đi hầu Obama xin lệnh về Biển Đông trong tuần cuối tháng 9/2015. Nhưng trước khi gặp Obama thì ông Tập đã được sự lobby của cựu bộ trưởng tài chính Hoa Kỳ - Henry Paulson - chủ xị bàn tròn giữa ông Tập với các ông chủ tập đoàn đình đám Hoa Kỳ như: Google, Microsoft, Facebook, etc cùng với 3 ông lớn của Trung cộng là Alibaba, Baidu và giám đốc quản lý internet của Trung cộng, etc vào ngày 23/9/2015 tại thành phố Seatle, Washington State.
Gần đây các chính quyền cộng sản còn sót lại trên thế giới bắt đầu có những cuộc tốn tiền của để lobby cho ngoại giao là một điều đáng để quan tâm. Cuộc viếng thăm để được Obama tiếp tại White House của ông Nguyễn Phú Trọng hồi đầu tháng 7/2015 cũng phải tốn tiền của cho cựu tổng thống Bill Clinton và 3 tập đoàn lớn Boeing, Exxon Mobile và Citi Group để được gặp và đàm phán với Obama.
Song, lần này trong chuyến đi của ông Tập như đã dự định sẽ bị giở bỏ lịch ghé thăm 2 nơi: Detroit City của Michigan, nơi mà người Trung Hoa di tản gần đây đã đầu tư vào rất nhiều tiền của để vực thành phố chết này sống lại, thì ông Tập sợ an ninh bản thân bị nguy hiểm. Từ bỏ cuộc ghé thăm Hawaii, nơi mà bộ chỉ huy quân sự Thái Bình Dương đặt bản doanh thì gần đây đã có nhiều tuyên bố chống lại Trung cộng về biển Đông.
Chuyến viếng thăm của ông Tập cuối cùng chỉ đến 3 nới chính:
1. Đầu tiên ngày 23/9/2015: tiếp đón các ông chủ tập đoàn lớn Hoa Kỳ tại Seatle city, Washington state.
2. Sau đó là đến hầu Obama ở White House.
3. Cuối cùng là phát biểu tại trụ sở Liên hiệp quốc ở Nữu Ước.
Lịch trình đi và cái cách xin ý kiến Hoa Kỳ có cái gì đó rất khác và diễn ra sau khi chính quyền Trung cộng diễu võ vươn oai với hơn 80% vũ khí hiện đại chưa từng bao giờ được công bố là điều đáng lưu ý. Và hôm qua - 10/9/2015 - ông Lý Khắc Cường thủ tướng đương nhiệm đăng đàng thông báo rằng, việc Trung cộng phá giá đồng tiền không phải khơi mào chiến tranh tiền tệ, mà để cứu kinh tế Trung cộng và làm ổn định kinh tế toàn cầu, khi mà nợ công của Trung cộng tăng nhanh hơn tăng trưởng GDP, trong khi đó Fed chả đá động gì đến việc phải tăng lãi suất ngân hàng!
Lễ duyệt binh 70 năm chấm dứt chiến tranh thế giới II của Trung cộng với hơn 80% vũ khí mới chưa bao giờ công bố.
Sóng biển Đông sẽ êm dịu hay nổi trận cuồng phong với Nixon Mao 2.0 - Tập Obama? Một chiến lược mới đang hình thành ở Thái Bình Dương, nhưng là ngoại giao bóng rổ - úp sọt - chứ không phải ngoại giao bóng bàn - chỉ giao bóng để nhận lợi quyền của 2 quốc gia lớn.
Song có một điều chắc chắn rằng, kinh tế chính trị của Trung cộng sẽ không sụp đổ như mọi người hy vọng, mà chỉ yếu đi, vì ngay cả Hoa Kỳ cũng không thể phát triển kinh tế khi mà kinh tế Trung cộng sụp đổ như Liên Xô cũ.
Trung cộng yếu đi là cơ hội cho các quốc gia nhỏ trong khu vực, liệu nước Việt có biết chớp lấy thời cơ, hay lại tiếp tục bỏ lở như bao lần trước đó?
Napoleon Bonaparte - Nã Phá Luân - có câu nói rất nổi tiếng về lịch sử: "Lịch sử là con điếm để các chính khách lôi lên giường ngủ với nó hằng đêm".
Vì thế có một nhà giáo dục, mà tôi quên tên đã phát biểu: "Khi nhân loại có bộ môn lịch sử, thì lịch sử không còn là lịch sử".
Song lịch sử lại là nền tảng của lòng yêu nước thương nòi. Vì phải nắm lịch sử dân tộc, đất nước trải qua gian khó, đau thương đúng nghĩa thì lòng yêu nước thương nòi mới đặt đúng chỗ.
Không hiểu lịch sử đúng, thì lòng yêu nước thương nòi sẽ bị lệch lạc, khi chính khách bắt lịch sử làm con điếm cho mục tiêu của mình.
Học lịch sử là để có tư duy độc lập và có cái nhìn lịch sử ở nhiều chiều kích khác nhau, theo từng quan điểm của mỗi thời đại khác nhau, như cố giáo sư Trần Quốc Vượng đã từng phát biểu trên BBC.
Học lịch sử là để có cái tư duy tìm ra bản chất của vấn đề lịch sử mà thời đại ta đang nghiên cứu, để ôn cố tri tân. Học cái cũ để nhìn ra cái mới, mà đi cho đúng.
Học lịch sử là để tìm ra tư tưởng của nhân loại, nhằm đúc kết bài học cho thời đại mới. Nhưng thực ra cái gọi là mới cũng chỉ là bản cũ soạn lại dưới hình thức khác. Và bài học mới ở đây là phương án mới để đối xử với tình hình mới.
Học lịch sử không chỉ học lịch sử, mà còn học cả tư tưởng, văn hóa, ngoại giao, kinh tế và chính trị của từng giai đoạn lịch sử khác nhau. Chúng có mối dây liên kết rất khoa học để cho người học có cái nhìn tổng thể một thời đại, thời kỳ, hoặc một quốc gia, hoặc toàn cầu.
Ngày 05/5/2014, Anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh bị bắt khẩn cấp, vì lý do Chép sử Việt như báo Tuổi trẻ đã đưa tin, mặc dù nhiều lần đã được cơ quan an ninh nhắc nhở.
Ngày 04/9/2015 vừa qua, phóng viên Đỗ Văn Hùng - nguyên phó tổng thư ký tòa soạn báo Thanh Niên - bị cắt chức và thu hồi thẻ nhà báo chỉ sau một cảm nghĩ về sự kiện quốc khánh ngày 02/9 được đăng trên trang facebook cá nhân cũng về vấn đề lịch sử.
Ngày 05/9/2015, cộng tác viên Lê Diễn Đức bị hủy hợp đồng với trang báo mạng RFA - Đài Á châu Tự do - cũng chỉ vì một cuộc tranh luận về lịch sử cuộc chiến Việt Nam làm ảnh hưởng đến bạn đọc của báo này.
Trại tập trung
Cũng trong ngày 01/9/2009 - cách đây 6 năm - tôi có viết bài: "Một giờ học lịch sử ở phổ thông trung học Mỹ" mà chính con tôi được học, và rõ ràng học và dạy lịch sử không bao giờ nhàm chán, mà ngược lại.
Điểm qua các sự kiện, quan điểm, phương pháp giáo dục xưa nay bộ môn lịch sử để thấy vai trò vô cùng quan trọng của lịch sử học và các quan điểm về lịch sử học. Đồng thời để chúng ta giải đáp những câu hỏi lớn của thời đại là tại sao cũng là lịch sử trong trường phổ thông, mà có nơi là niềm đam mê, có nơi là nỗi chán ngán khi học bộ môn này?
Ngoài ra, việc đam mê hay chán ngán ấy có phải là một yếu tố quan trọng trong việc đưa quốc gia đến hùng cường hay nhược tiểu, khi mà Hoa Kỳ chỉ sau 168 năm lập quốc đã là siêu cường số một toàn cầu, trong khi đó, lịch sử nước ta hơn 2.600 năm, nhưng lịch sử bao đời nay vẫn ghi là hơn 4.000 năm lập quốc, mà cứ mãi yếu hèn?
Ôn có nhi tri tân - ôn cũ để biết mới. Ôn cái cũ đúng sẽ biết cái mới đúng. Ôn cái cũ sai sẽ nhầm lẫn cái mới, có phải là một trong những nguyên nhân nhược tiểu?
Lịch sử là dùng để bảo vệ giai cấp cầm quyền hay lịch sử dùng để đưa đất nước và dân tộc đi đến tự lực tự cường?
Vậy những câu hỏi này cần phải được đem ra xem xét và trả lời một cách chân thành và thấu đáo để ngõ hầu đưa đất nước đi lên.
Ngoài những rủi ro trong du học như tôi đã viết trong những bài có liên quan. Vấn đề tài chính không chỉ đóng vai trò quyết định cho việc phỏng vấn visa, mà còn là yếu tố quyết định du học thành bại.
Tình hình sau khi Khuyến Học Việt hoạt động đến nay đã 2 tháng, có nhiều phụ huynh liên hệ để tư vấn. Trong đó, vấn đề quan trọng nhất vẫn là tài chính cho việc mà chính các phụ huynh đang làm trong ngành giáo dục thường nói thẳng rằng, tôi cho con đi du học là vì tỵ nạn giáo dục. Tôi sẵn sàng ăn khổ, làm việc cực để con tôi không thành đứa trẻ trâu dưới nền giáo dục tệ hại như hôm nay. Chính vì thế tôi xin viết bài này, ngõ hầu các phụ huynh và học sinh cần biết.
Khi bạn cho 1 đứa con du học từ bậc phổ thông bạn cần phải biết rằng, cả thế giới thì số trường có học bổng toàn phần cho bậc học này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đã thế, con bạn phải chiến đấu với trẻ em cả nước Việt và trẻ em trên toàn thế giới để lấy được học bổng toàn phần ở bậc trung học. Vì thế, đa phần trẻ du học bậc trung học là phải đóng tiền trọn gói, hoặc số ít phải chi phí 50% ăn, ở và học khi đi du học. Và bạn cũng không thể chắc rằng, con bạn có thể nhận học bổng toàn phần, dù nhận toàn phần thì con bạn cũng phải tốn những phí khác ngoài học bổng đó.
Ngoài số tiền 50% hoặc đóng toàn bộ ở các trường trung học rẻ nhất cuãng phải tốn USD16,000 ra, bạn còn phải tốn thêm ít nhất 5 món tiền sau:
1. Tiền sách vở.
2. Tiền sử dụng internet và các dịch vụ liên quan.
3. Tiền tiêu vặt khi con bạn đi shopping, nghỉ mùa giáng sinh.
4. Tiền vé máy bay khứ hồi khi con bạn về quê thăm gia đình hằng năm.
5. Tiền bảo hiểm y tế, kể cả tai nạn hằng năm.
Vị chi, các bạn phải tốn thêm ít nhất từ USD6,000 đến USD10,000 cho chí phí từng năm du học. Tốn nhất là năm đầu tiên du học, vì trẻ cần mua vật dụng cá nhân như chăn mền, tivi, máy in, v.v... để phục vụ việc học.
Ở các nước tiên tiến, mỗi khi chuyển trường, trẻ không mang vật dụng cá nhân sang trường khác, mà thường vứt đi cho nơi bán đồ cũ, hoặc cho hội tương tế người vô gia cư, hoặc tặng lại cho đàn em mới vào. Khi sang trường mới, trẻ lại bỏ tiền nhà ra mua tiếp những cái mới để dùng. Đó là gánh nặng cho gia đình, nhưng văn hóa tiêu dùng là như vậy, phụ huynh không thể bắt trẻ phải tiết kiệm, vì chở những thứ này đến trường mới thì vừa khổ, lại vừa tốn tiền không rẻ.
Tổng số tiền mà bạn phải chuẩn bị cho con mình du học 4 năm trung học và 4 năm đại học là 8 năm. Mỗi năm ít nhất 500 triệu Việt Nam đồng. Như vậy bạn phải chuẩn bị tài chính ít nhất khoảng 4 tỷ. Bốn tỷ đồng là tiền tươi, chứ không phải là tiền mà bạn dự tính hiện nay mình đang làm ra.
Và dĩ nhiên, bạn không thể dựa vào những người thân của bạn ở quốc gia mà con bạn sẽ du học có thyể giúp bạn về mặt tài chính. Tôi đã chứng kiến nhiều gia đình thất bại với hy vọng thiếu thực tế này.
Tại sao là như vậy, vì tình hình kinh tế làm ăn không thể nói trong 8 năm tới bạn có thể tìm ra được số tiền ấy. Mặc dù, theo xác suất thống kê là 33% bạn giữ được thu nhập như hiện tại; 33% bạn có thể thu nhập cao hơn hiện tại; và 33% bạn thất thu và có thể mất trắng. Nhưng việc làm ăn kinh tế ở Việt Nam thì luôn bấp bênh, khó ổn định do hình thái chính trị mà chính quyền luôn muốn ổn định gây ra. Đây là một vấn đề khác, sẽ bàn ở những bài viết khác.
Chính vì thế, tôi chỉ có một lời tư vấn về tài chính cho các bạn phụ huynh và học sinh chuẩn bị du học phải chuẩn bị tiền tươi chứ đừng hy vọng vào tiền mình sẽ làm ra trong hiện tại và tương lai để lo việc tỵ nạn giáo dục.
