Thứ Năm, 24 tháng 12, 2015

HAI VẤN ĐỀ CỦA ĐẤT NƯỚC VIỆT TRONG THỜI KỲ MỚI


Bài đọc liên quan:

MỞ ĐẦU

Đất nước đang bị bắt buộc phải chuyển mình thế chế chính trị, vì chiếc áo chật của chính trị không còn thể đủ kích cỡ để cho nền kinh tế bị cái bẫy thu nhập trung bình thấp thắt chặt. Với dân số 90 triệu dân, có hơn 50% lao động trẻ, nhiều người trẻ vươn ra thế giới buộc CEO của một tập đoàn hàng đầu Google phải tìm đến như Nguyễn Hà Đông. Không chỉ thế mà bao người trẻ tài năng ở ngoại quốc còn hơn cả Nguyễn Hà Đông ngày đêm đau đáu vọng về đất mẹ với một lòng yêu nước nồng nàn, nhưng vẫn cứ mãi là đau đáu, do đâu?

Gần 178.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp đầu năm 2015 Việt Nam

Thời điểm cuối năm là thời điểm mà lượng kiều hối gửi về cho thân nhân gia đình ăn tết của những "khúc ruột vạn dặm" rất nhiều. Kiều hối mỗi năm lên đến 10% GDP, nên tỷ giá đồng đô la thời điểm này luôn thấp. Nhưng năm 2015, tỷ giá này lại kịch trần, và ngân hàng nhà nước buộc phải hạ lãi suất đồng đô la xuống 0% để dân bán đô la gửi tiền đồng kiếm lãi thì ngân khố mới còn chút đỉnh dự trữ ngoại hối là điều lâu nay chưa có.

Một tổng kết khoa học từ những năm đầu thành lập nước Mỹ đã chỉ ra rằng, khi một chính phủ có đội ngũ quá đông, quyền hạn của chính phủ quá lớn, thì quốc gia ấy sẽ tha hóa và chậm phát triển. Tôi quan tâm đến yếu tố vô cùng quan trọng này, nên dù chỉ ở Mỹ chỉ 11 ngày đếm đi và về Việt Nam trong 2 đợt sang Mỹ làm hồ sơ định cư, nhưng tôi cố gắng tìm tòi khi có dịp.

HÀNH CHÁNH CỦA NƯỚC MỸ

Ngày 16/02/2014, tôi nhập cảnh định cư Hoa Kỳ tại cửa khẩu Los Angeles Air Port. Lúc ấy, trong một buổi chiều có những công dân của 57 quốc gia trên toàn thế giới cùng làm hồ sơ với tôi. Nhưng ấn tượng nhất là, hôm 17/02/2014, khi đi làm thẻ xanh tại thành phố Temple, California thì tôi mới biết, văn phòng Hạt -  County - không phải của chính phủ, mà của một công ty tư nhân, kể cả chú cảnh sát lo an ninh văn phòng này cũng là của một công ty tư nhân tuyển dụng và làm công việc trật tự, bảo an cho văn phòng.

Ngày 26/8/2014 tôi quay lại Hoa Kỳ để hoàn thành hồ sơ Re-Entry Permit 2 năm ở Việt Nam, vì còn nhiều việc chưa xong. 9:00 sáng tôi cùng người bạn đến văn phòng Hạt làm visa 2 năm cho Re-Entry Permit thì, văn phòng này cũng do một công ty tư nhân lãnh thầu chính phủ làm giấy tờ và mọi thủ tục. 14:00 tôi lại đến một văn phòng khác ở Santa Ana city vì tiện đường đi thăm bạn, làm hồ sơ cho ID Card - thẻ căn cước - của công dân California thì văn phòng này cũng do một công ty tư nhân lãnh thầu làm cho chính phủ.

Xếp hàng rồng rắn dài lê thê để được làm giấy tờ là chuyện ở nước Mỹ rất thường tình, vì có quá đông những người di dân đến đây để trở thành công dân số 1 toàn cầu. Tôi hỏi nhân viên các nơi này - vì có một cháu gái ngồi chụp hình làm ID card là người Tiền Giang sau khi du học, ở lại xin làm việc ở đây - là, làm việc cho chính phủ an toàn về phúc lợi xã hội con nhỉ? Cháu trả lời, vâng rất an toàn, thưa chú, nhưng lương không cao, và bản chất là làm cho chính phủ, nhưng do một tập đoàn tư nhân thầu lại chính phủ chú ạ. Nếu không phải tư nhân làm thì không thể nào nhanh được. 

Cô cháu gái còn nói, kể cả police địa phương công ty tư nhân cũng thầu và điều hành, chỉ có FBI - cảnh sát liên bang - thì chính phủ mới trực tiếp điều hành. Hiến pháp Mỹ quy định, chính phủ và tổng thống Mỹ chỉ là người làm công ăn lương của dân Mỹ, và họ sống nhờ dân, do dân và của dân, nếu họ không hợp lòng dân thì lập pháp - quốc hội - Mỹ sẽ đại diện dân cắt chi ngân sách từ thuế của dân để chính phủ tinh giảm biên chế và chi tiêu công phi lý chú ạ. Nhưng muốn được vậy thì nền chính trị nước Mỹ phải đa nguyên để có bộ lọc và hỗ trợ quyền lực dân sự của người dân, để giảm tha hóa và lộng quyền của người làm thuê cho nhân dân - chính phủ.

NỀN CHÍNH TRỊ VIỆT NAM

Tôi cũng có dịp làm việc với nhiều người có trách nhiệm lớn của hệ thống chính quyền Việt Nam - thân chủ là bệnh nhân của tôi. Khi nói về tản quyền của Việt Nam và nước Mỹ, họ đều thở dài ngao ngán. Không phải tất cả các người cán bộ cộng sản ở Việt Nam không muốn chuyển đổi nền chính trị đã quá lạc hậu hiện nay, nhưng chính cái tản quyền trong một thể chế tập quyền nửa phong kiến, nửa quân phiệt, và nửa chiếm hữu nô lệ của Việt Nam hiện nay nó đã làm cho chính trị Việt Nam khó thoát khỏi cái vòng kim cô, mà người cộng sản tự tạo ra và tự trói mình vào đó. 

Những người cộng sản - họ sắm ra cái vòng kim cô để tạo sự đoàn kết và học cướp quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc của dân, nhưng khi họ đã thỏa mãn được quyền cướp của mình thì cũng là lúc họ sa vào nơi sụp đổ, song không ai trong họ dám tháo củi xổ lồng vì sợ đám đông còn lại đánh hội đồng như những ông Trần Xuân Bách, Nguyễn Hộ và Trần Độ đã từng bị đánh.

Tản quyền ở nền chính trị Việt Nam không phải không có, mà có chỉ để ăn chia tài nguyên đất nước và xương máu của dân vì chính khách và thân hữu của họ. 

Bộ tứ, bộ chính trị, trung ương đảng, v.v... là một kiểu tản quyền, nhưng tất cả những tổ chức này chịu dưới sự chi phối của một thế lực vô hình tập quyền là "nguyên tắc tổ chức đảng" và "điều lệ đảng" do 2 cái phàm là của Mao Trạch Đông đã vẽ ra để trị con chiên, nên buộc họ phải thỏa hiệp để ăn chia.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói tại buổi thảo luận tổ Quốc Hội về dự luật Đầu tư công.

Tất cả các tổ chức của đảng cầm quyền bị tập quyền trong một đảng cầm quyền bằng sự thỏa hiệp đoàn kết lại để giải quyết bản chất động vật của con người: tha hóa và tham nhũng. Họ đã ngồi ra soạn thảo hiến pháp biến tất cả chính trị và kinh tế của dân, do dân, vì dân trở thành của đảng cầm quyền ăn chia, tha hồ thỏa mãn thú tính của mình bằng súng, bạo lực, khủng bố và nhà tù cả thân xác lẫn tinh thần người dân trong một thể chế đơn nguyên tập quyền.

HAI VẤN ĐỀ CỦA NƯỚC VIỆT

Từ thực tế khách quan trên, nước Việt hiện nay có 2 vấn đề cần làm để chuyển đổi thể chế chính trị trong êm thắm nhất có thể, vì nền chính trị của nước Việt khác hoàn toàn với Miến Điện, kể cả Venezuela hay Iraq là độc tài trong đơn nguyên tập quyền của Việt Nam với độc tài trong đa nguyên tập quyền của các quốc gia kia.

Khi giải quyết một việc lớn muốn thông suốt và nhẹ nhàng nhất đòi hỏi người ta phải chia nhỏ việc lớn thành những việc nhỏ để giải quyết. Kết hợp với việc chia nhỏ việc lớn, người ta phải chia làm từng giai đoạn nhỏ để giải quyết nó. Để thay đổi một cá nhân đã khó, nên việc chuyển đổi cái mới cho một cộng đồng 90 triệu trong đó có 4 triệu cái đầu tư duy cũ kỹ càng khó hơn. Nên cần có lộ trình cho 2 vấn đề lớn này của nước Việt.

Vấn đề thứ nhất tập quyền, thực chất của tập quyền của nền chính trị hiện nay là tập quyền nửa vời, vì vẫn tản quyền của các nhóm lợi ích từ bộ tứ - tứ trụ triều đình; đến bộ 16 - bộ chính trị; đến bộ hơn 200 - trung ương ủy viên; đến bộ gần 4 triệu đảng viên. Việt Nam cần tập quyền triệt để về chỉ một bộ nhất - Nhất Trụ!

Cần gom quyền lực về chỉ một người thôi, không có tứ trụ, tam trụ hay nhị trụ, nhằm để người này dủ quyền lực chính danh làm điều tốt nhất hoặc xấu nhất do năng lực của người ấy làm ra. Lúc ấy, đất nước sẽ có cơ hội chuyển đổi nền chính trị cần thiết để vừa cho nền kinh tế đang sập bẫy trung bình thấp, mà bất cứ quốc gia đang phát triển nào cũng phải bị vướn vào, vì đó nguyên lý kinh tế chính trị học.

Đại hội 12 chỉ còn chưa đầy 30 ngày nữa là bắt đầu, việc cơ cấu nhân sự đến nay vẫn chưa xác định được. Mặc dù, nghị quyết vẫn giữ bộ tứ, không thể cả bộ tam, nhưng nghị quyết là do con người đẻ ra, thì nghị quyết cũng do con người phá bỏ. Nhất trụ sẽ dẫn đến tinh giảm biên chế, giảm chi ngân sách, và cứu nền kinh tế đang không còn tiền để trả lương bộ máy quá cồng kềnh như lâu nay. Tại sao không làm? Câu hỏi này sẽ là câu hỏi có tính tư duy phản biện và sáng tạo cho nền chính trị Việt Nam cần thay áo.

Chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng gặp ôngchủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 23/12/2015

Vấn đề thứ hai thay đổi hiến pháp, hiến pháp 2013 của Việt Nam chỉ mới ra đời 2 năm, nhưng nó đã lỗi thời ngay khi nó ra đời vì 2 lý do sau:

1. Về kinh tế hiến pháp không kích thích và huy động được nguồn lực kinh tế toàn dân, vì quy định nền kinh tế công hữu về tư liệu sản xuất của hiến pháp. Không ai - con người và động vật - làm làm hết mình vì cho người khác hưởng. Đó là quy luật của muôn đời.

2. Về chính trị thì hiến pháp 2013 trói buộc tư duy và sứ mệnh nhân bản của con người, khi hiến pháp không cho người dân được tự do học thuật, tự chủ và quyền tham gia chính trị để bảo vệ cái của dân, do dân và vì dân, mà hiến pháp chỉ dành riêng một tập thể độc quyền được ban ơn, phán xét, quyết định quyền sống và mưu cầu hạnh phúc của dân, và tập thể cầm quyền đó hơn cả đấng tạo hóa tối cao.

Cho nên, vấn đề thứ hai cũng là bước thứ hai mà nền chính trị Việt Nam cần chuyển đổi là, sau khi có được Nhất Trụ, con người này cần thay đổi hiến pháp 2013 càng sớm càng tốt. Thay đổi cái gì trong hiến pháp? Chỉ cần thay đổi 2 nội dung tư tưởng quan trọng sau:

1. Về kinh tế hiến pháp mới phải bỏ sở hữu công tư liệu sản xuất thành sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất.

2. Về chính trị hiến pháp mới phải có nội dung trong điều 4 là: Mọi người dân, mọi tổ chức dân sự xã hội của người Việt trong và ngoài nước đều được quyền tham gia chính trị. Quân đội chỉ được phép bảo vệ biên cương, lãnh thổ, vùng biển, vùng trời chống lại ngoại bang xâm lược. Cảnh sát chỉ được phép bảo vệ nội an đất nước. Quân đội và cảnh sát không được tham gia chính trị và không được phép bảo vệ bất kỳ đảng phái chính trị nào. Chính quyền chỉ là bộ máy làm công ăn lương của dân, do dân và vìu dân.

Hiến pháp không cần rườm ra và dài dòng như lâu nay, vì nó là khế ước của người dân với chính quyền và là luật căn bản. Trên nền tảng của hiến pháp mới sẽ cho ra bộ luật mới và những tu chánh án mới phù hợp với đất nước theo từng thời kỳ.

KẾT

Chỉ có thể chuyển đổi 2 việc cốt lỏi về quyền lực chính trị và kinh tế như tôi đã trình bày như trên thì mới cứu được đất nước và con người Việt Nam trong thời đại mới. 

Với sự thay đổi như thế, nước Việt sẽ huy động toàn lực người Việt trong và ngoài nước phụng sự quốc gia. Và dĩ nhiên, lúc đó, chúng ta không cần phải lên gân cổ để mất thì giờ vô bổ luận bàn với nhau nước Việt nhỏ hay không nhỏ, mà quốc tế phải kính cẩn nhìn nước Việt, dân Việt tự lực, tự cường sãi cánh đại bàng.

Để kết thúc bài này, tôi xin ghi lại một nhận xét của một người bạn lớn làm thay đổi thế giới, nói với tôi, khi tôi đi gặp và vận động để hỗ trợ Go West Foundation: "You are doing what the human have to do, but there aren't human in your country, only animal!" Khi người ấy nói câu này, nước mắt tôi tự nhiên cứ chảy không cầm được. Một nỗi đau!

Asia Clinic, 13:20' ngày thứ Sáu, 25/12/2015

Thứ Ba, 15 tháng 12, 2015

TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TÂY DU - GO WEST FOREIGN LANGUAGE CENTER


Bài đọc liên quan:
+ Khái quát về dự án Ươm mầm tài năng Việt
+ Thông báo kiểm tra Anh ngữ cho trẻ trong dự án Ươm mầm tài năng Việt
+ Các bước tư duy và tâm sinh lý của trẻ bậc phổ thông

MỞ ĐẦU

Trong chuỗi dự án lớn mà Go West FoundationKhuyến Học Việt thực hiện để nhằm Ươm mầm tài năng Việt - Nuture Talented Vietnamese: NTV - thì có 2 dự án hỗ trợ cho nó. Hai dự án này cần sự chung tay của một cộng đồng người Việt tâm huyết và lâu bền.

HAI DỰ ÁN

Dự án thứ nhất là dự án xây dựng hệ thống Trung tâm ngoại ngữ Tây Du - Go West Foreign Languge Center: GWFLC - với những giáo viên bản ngữ dạy cho bé về ngôn ngữ, văn hóa, và tư duy đúng với giáo dục hiện đại về phát triển tâm sinh lý lứa tuổi mà tôi đã viết trong bài: Các bước tư duy và tâm sinh lý của trẻ bậc phổ thông.

Muốn thực hiện dự án GWFLC thì cần một tập thể gia đình GWFLC do những phụ huynh tâm huyết với giáo dục trẻ, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, và đúc con thành nhân tài cho một tương lai tự lực, tự cường của nước Việt. Vì thế, các phụ huynh cần ngồi với nhau ở dự án NTV - Ươm mầm tài năng Việt - để đi được xa như câu ngạn ngữ của châu Phi: "If you want to go fast, go alone. If you go far, go together" - Nếu bạn muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Nếu bạn muốn đi xa, hãy cùng nhau đi.

Trong bài: Tật xấu người Việt 1, tôi có viết, một trong những tật xấu là, không biết làm việc tập thể. Người Việt chúng ta không thiếu nhân tài, nhưng chưa làm được việc gì lớn là do tật xấu này mà ra cả. Giờ chúng tôi làm dự án "Ươm mầm tài năng Việt" là làm cho trẻ của chính mỗi gia đình Việt. Nó được khởi động ngày 06/11/2015, đến nay được 1 tháng 10 ngày, đã có 68 gia đình tham gia.

Trong 68 gia đình đó, có những gia đình ở các tỉnh thành trong cả nước tham gia sau đây, theo thứ tự từ Bắc vào Nam:

1. Thái Bình.
2. Quảng Ninh.
3. Hải Phòng.
4. Hà Nội.
5. Nghệ An.
6. Huế.
7. Đà Nẵng.
8. Quảng Nam.
9. Quảng Ngãi.
10. Qui Nhơn.
11. Gia Lai Kon Tum 
12. Daklak
13. Nha Trang.
14. Phan Thiết.
15. Bà Rịa Vũng Tàu.
16. Bình Dương.
17. Đồng Nai.
18. Thành phố Hồ Chí Minh.
19. Long An.
20. Vĩnh Long.
21. Cần Thơ.
22. An Giang.
23. Cà Mau.

Nhiều nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng, một số phụ huynh không hiểu vì lý do gì, đến nay vẫn chưa tập hợp với nhau để làm việc tập thể cho các dự án này vì con cháu mình. Hiện chúng tôi chỉ có 56 phụ huynh đang làm việc trong nhóm NTV - Nuture Talented Vietnamese: Ươm mầm tài năng Việt. Đây là một điều còn cần phải tiếp tục cập nhật và theo đuổi dài hạn. Các phụ huynh không và chưa tham gia vào nhóm sau tư vấn là một thiệt thòi, vì có rất nhiều sách và tài liệu, thông tin mà các phụ huynh rất cần để con em mình học được chia sẻ trong nhóm.

Chúng tôi đang cố gắng làm sao, nhóm Ươm mầm tài năng Việt đạt con số đơn vị ngàn gia đình, lúc đó, việc đưa các cháu đến Ivies hay bất kỳ đại học nổi tiếng nhất toàn cầu là điều rất đơn giản, và nằm trong tầm tay của bất kỳ gia đình nào tham gia, dù nghèo hay thừa tiền bạc. 

Vấn đề đi xa, bay cao là vấn đề về đẳng cấp, chứ không phải là vấn đề giàu nghèo. Muốn con cháu chúng ta đi xa và bay cao, trước hết tự các phụ huynh chúng ta phải tự sửa mình về tư duy và hành động. Vì muốn con cháu chúng ta đi xa và bay cao, thì chính chúng ta phải có đẳng cấp về tư duy - phi vật thể - đi xa và bay cao trước rồi mới trao cho trẻ của chúng ta một đam mê, một khát vọng để trẻ tự tìm đường đi xa và bay cao.

Dự án thứ hai phục vụ cho Ươm mầm tài năng Việt là dự án "Về nguồn và khám phá văn hóa" - Go Home and Explore culture: GH&EC - cho trẻ trong nhóm NTV. Chúng tôi sẽ viết một hoặc nhiều bài về dự án này trong tương lai. Hiện hệ thống Homstay ở Việt Nam cho dự án GH&EC đã hoàn thiện ở Việt Nam với 23 tỉnh thành liệt kê ở trên và tất cả các điểm tham quan văn hóa cho trẻ vào những dịp hè.

Nhưng dự án Về nguồn và khám phá văn hóa cho trẻ không chỉ ở Việt Nam, mà cần cho trẻ ở Bắc Mỹ và phương Tây. Cho nên, chúng tôi đang tìm kiếm và kêu gọi những người Việt ở Bắc Mỹ và phương Tây có tâm huyết với vấn để trẻ của mình và trẻ Việt tương lai hãy đến với dự án Ươm mầm tài năng Việt để cùng nhau xây dựng và hoàn thành nó tối ưu nhất. Tôi sẽ viết về dự án này ở một bài khác, chi tiết và cụ thể hơn.

KẾT

Hãy đến với nhau bằng trái tim, nhiều trái tim cùng ngồi lại với nhau vì chính con em của mình. Với sự hợp quần gây sức mạnh của các con người vì tâm huyết, tôi luôn tin chắc rằng, chúng ta sẽ làm được việc lớn cho sự nghiệp gieo trồng những thế hệ Việt, dù ở nơi đâu cũng biết đi bằng chính đôi chân và khối óc của mình vì một nước Việt tự lực tự cường.

Một hay mười gia đình sẽ không thể làm được ngôi trường ước mơ cho trẻ, nhưng trăm hoặc ngàn gia đình cùng chung sức ắt sẽ có ngôi trường để trẻ được chắp cánh những ước mơ của bao thế hệ người Việt lâu nay vẫn còn trong tâm trí.

Hãy đến với dự án bằng link sau: http://khuyenhocviet.com/lienhe.html

Go West Foundation, 13h50' ngày thứ Tư, 16/12/2015

Chủ Nhật, 13 tháng 12, 2015

CÁC BƯỚC TƯ DUY VÀ TÂM SINH LÝ CỦA TRẺ BẬC PHỔ THÔNG


Nền giáo dục của nước Việt ở bậc phổ thông trước năm 1975 ở miền Bắc, và cả nước Việt trước thập niên 1990 là bản sao từ sách dịch chương trình giảng dạy của Liên Xô là chủ yếu, chỉ khác một số phần ở các môn khoa học xã hội vài nét chấm phá lịch sử, địa lý nước Việt về đảng cộng sản ở Việt Nam. 

Mặc dù, trong hệ thống giáo dục của nước Việt không thiếu người tài, nhưng dưới ánh sáng soi đường của đảng cộng sản cầm quyền ở Việt Nam, sách giáo khoa cho bậc phổ thông hoàn toàn sai với tư duy và tâm sinh lý phát triển về trí não trẻ, khi bộ giáo dục Việt Nam bắt đầu làm dự án "Cải cách sách giáo khoa" từ giữa thập niên 1990 trở về hôm nay.

Đây là mục tiêu của bài viết này nhằm để cho các nhà giáo dục Việt Nam hiểu thế nào về viết sách giáo khoa ở bậc phổ thông tối ưu nhất. Vì sách giáo khoa ở bậc học này là khó viết nhất, và là nền tảng để trẻ có thể đi xa, bay cao với những ước mơ, khát vọng và sáng tạo, chứ trẻ không kiệt sức khi vào đại học và tàn lụi sau khi được học bổng toàn phần du học ở phướng Tây, rồi mất hút giữa xã hội vì không có tư duy sáng tạo và tư duy phản biện.

BA BƯỚC TƯ DUY CỦA TRẺ

Tôi đã từng viết trên blog này vì sao bậc học phổ thông chia ra làm 3 cấp: tiểu học, trung học đệ nhất cấp - cấp 2, và trung học đệ nhị cấp - cấp 3. Vì đó là dựa vào sự phát triển tâm lý trí não trẻ, mà các nhà giáo dục, nhà tâm lý học, và các nhà y học đã nghiên cứu trong hàng trăm năm để có được. Nhưng nước Việt 25 năm qua đã làm sai hoàn toàn về vấn đề viết sách giáo khoa cho trẻ ở bậc học phổ thông. Vì sao?

Tư duy quan sát và ghi nhận: Về y học và tâm lý học, trẻ ở tuổi từ sơ sinh đến 11 tuổi là tuổi mà sự phát triển tâm lý và tư duy chỉ ở tư duy quan sát và ghi nhận - tư duy 1 bước. Trẻ ở tuổi này, là tờ giấy trắng, người lớn vẽ màu hồng, nó sẽ màu hồng; người lớn vẽ màu đen trẻ sẽ là trang giấy máu đen. Tất cả vàng, chì, thiên thần hay ác quỷ trẻ đều nhận. Vì chúng chỉ quan sát và ghi nhận, nên chúng không biết nói láo. Ông bà mình có câu tục ngữ: "Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ" là vậy.

Ở lứa tuổi tư duy quan sát và ghi nhận là lứa tuổi mà toàn bộ 80% bộ nhớ của trẻ dùng để chứa tất cả những gì chúng quan sát và ghi nhận. Sau 11 tuổi trẻ chỉ còn đúng 20% bộ nhớ não bộ của mình để sử dụng cho phân tích và đưa ra giải pháp. 80% bộ nhớ đó, tùy theo hiện thực cuộc sống sau này, mà não bộ sẽ tự xóa bớt những dữ liệu thừa, rồi nhận những dữ liệu - files - cần thiết khác. Vì thế, trong y học và tâm lý học có cụm từ quên để mà nhớ- tức là quên cái cũ không hoặc ít dùng, ít ôn luyện để nhớ cái mới cần thiết hơn, nhưng khi cần thì biết chỗ mà tìm.

Chính vì thế ở lứa tuổi này, trẻ chỉ cần học để tiếp thu kiến thức khoa học thường thức, công dân giáo dục, văn để hoàn thiện ngôn ngữ, và toán chỉ ở toán số học, trẻ chưa thể nuốt trôi toán học có chữ số: a, b, c, x, y, z, ... - đại số. Giai đoạn này là giai đoạn trẻ tiếp thu ngôn ngữ thứ hai, thứ ba dễ dàng nhất. Bộ nhớ của não và các cơ quan phát âm của trẻ lúc này dành cho ngôn ngữ là thích hợp nhất. Vì sau 12 tuổi nó đã hoàn thiện cho mọi phát âm và nhét đầy dữ liệu, nên khó học ngôn ngữ hơn.

Một bài giảng toán lớp 3 trong chương trình cải cách giáo dục cho trẻ một tư duy nhai lại, mà không có tư duy phân tích và tư duy độc lập.

Chính vì hiểu sai tư duy và sự phát triển tâm lý của trẻ, nên sách giáo khoa sửa chữa từ thập niên 1990 đến nay bắt trẻ học đại số, biến trẻ thành loài nhai lại. Hơn 99% trẻ học một bài toán bậc nhất giải như cái máy, giải theo toán mẫu, theo dạng, mà trẻ không hiểu vì sao giải như thế? Trẻ làm sao hiểu biểu thức là gì, x là gì, tại sao phải nhân chia trước, cộng trừ sau? v.v... Trẻ học như con vẹt, trẻ không thành một trẻ sáng tạo. Nguy hiểm hơn, trẻ sẽ thành loại copy and paste thinking - tư duy sao chép - trong lúc trẻ đang sao chép cái khác cần sao chép hơn, người lớn lại bắt trẻ sao chép cái cần phân tích!

Chính vì điều này trẻ Việt 70 năm ở miền Bắc và 40 năm qua ở miền Nam cùng cả nước dù có giỏi đi du học đại học nước ngoài tiên tiến cũng bị mất hút trong rừng trẻ tài năng, sau đại học có hơn 9.000 giáo sư và 2 vạn tiến sĩ, nhưng không có phát minh, báo đăng nước ngoài thì lèo tèo vài mống, nông dân lại là những người có sáng kiến nhờ ít bị nền giáo dục này hãm hiếp trí não.

Bên cạnh dạy trẻ tư duy độc lập, giai đoạn này phụ huynh cần dạy trẻ biết sống độc lập, không để trẻ ngủ chung, dạy trẻ biết hỏi tại sao và lý giải cho trẻ như một người bạn.

Tư duy phân tích: Cũng từ nghiên cứu y học và tâm lý học cho thấy, đến tuổi 12 mà trẻ không hoặc chưa học ngoại ngữ thì học sẽ rất khó. Vì học ngôn ngữ cần phản xạ tập nhiễm, không cần phân tích. Nhưng đến lứa tuổi này tư duy trẻ đã chuyển sang tư duy 2 bước - tư duy phân tích: quan sát và ghi nhân để sau đó là phân tích sự kiện đã quan sát và ghi nhận.

Lứa tuổi này là lứa tuổi trẻ muốn khám phá, mạo hiểm và muốn chứng tỏ mình là người lớn - teenager - nên rất chướng. Bạo lực học đường bắt đầu từ lứa tuổi có tư duy phân tích này. Vì thế tiêu chuẩn dạy trẻ ngay từ lứa tuổi dưới 11, phụ huynh phải cần dạy cho trẻ theo 2 nguyên tắc sau:

1. Không gia trưởng khi trẻ đòi hỏi sai quấy, mà phải thuyết phục trẻ bằng cách giải thích có lý luận để như là một cách dạy trẻ phân tích đúng sai, có tư duy logic và độc lập.

2. Hoàn thiện ngôn ngữ thứ nhất và thứ 2 qua đọc và viết, sau khi đã hoàn thiện 2 kỹ năng nghe và nói tự nhiên ít nhất 2 ngôn ngữ ở lứa tuổi dưới 11.

Nếu phụ huynh dạy con theo cách gia trưởng cấm đoán trẻ làm cái này, và trẻ phải làm theo bố mẹ, mà không phân tích cho trẻ biết tại sao phải làm cho đúng ngay từ ấu thơ đến lứa tuổi này, thì chắc chắn con của bạn sẽ không là bạn của bạn. Trẻ sẽ không dám thổ lộ và chia sẻ điều chúng nghĩ. Trẻ sẽ đem những thầm kín này đi xả ở quán cà phê, tiệm internet, hoặc bạo lực học đường, thậm chí cả việc nghiện heroin và cướp của giết người, khi mà nhà trường không đủ sân chơi cho trẻ.

Trẻ lúc này mới bước sang loại toán có chữ số - đại số. Việc dạy đại số và các môn học khác thì, không nên dạy trẻ trở thành loại copy and paste thinking - tư duy sao chép - như 70 năm qua, mà phải dạy cho trẻ cách tư duy tại sao có đại số? Tại sao có lịch sử? tại sao có văn học? v.v... Tự trẻ sẽ hình thành tư duy độc lập sau những chữ tại sao, và trẻ sẽ nhìn vấn đề từ gốc rễ, hơn là chỉ biết giải bài văn mẫu, bài toán mẫu và trở thành thợ toán, thợ văn, thợ học thuộc lòng, chứ không thể là thầy, không thể là nhà phát minh!

Làm cha mẹ, và làm giáo dục ở lứa tuổi này là đặc biệt quan trọng trong việc tập dần cho trẻ có tư duy phản biện. Trẻ phải luôn biết hỏi loại câu hỏi 5ws: tại sao, thế nào, ai, ở đâu, cái gì? để chuẩn bị cho một thời kỳ tư duy sau tư duy phản biện.

Bên cạnh giáo dục tư duy, ở 2 giai đoạn này phụ huynh cần cho trẻ học kỹ năng sống, khoa học thường thức của những khoa học cơ bản có thực hành, thực nghiệm kèm theo. Giúp trẻ sinh hoạt cộng đồng, đưa trẻ hội nhập các nền văn hóa mới, để tư duy của trẻ là tư duy của một công dân toàn cầu dần thể hiện. Phụ huynh không nên chờ đợi đến đại học trẻ mới bắt đầu học các nền văn hóa khác trên thế giới, và sinh hoạt cộng đồng mà phải ngay lúc này. Đó là nền tảng để trẻ thành công sau này, vì không ai có thể thành công khi chỉ là một thần đồng đơn lẻ trong thời đại nền kinh tế tri thức như hôm nay.

Tư duy phản biện: Bắt đầu sang cấp 3 phổ thông, sau khi trẻ đã được giáo dục qua 2 loại tư duy quan sát ghi nhận và tư duy phân tích, thì trẻ vào một giai đoạn tư duy mới. Đó là tư duy phản biện.

Tư duy phản biện là một loại tư duy độc lập gồm 3 bước: quan sát ghi nhận sự vật hiện tượng, phân tích chúng, và sau đó đưa ra không chỉ 1 mà là nhiều giải pháp để giải quyết sự vật hiện tượng xảy ra với cuộc sống quanh trẻ.

Nếu ở 2 giai đoạn tư duy trước trẻ được trang bị tốt tư duy quan sát và ghi nhận trung thực, sau đó phân tích đúng sự việc hiện tượng. Và phụ huynh biết dạy trẻ suy luận có logic và giảng giải trẻ đầy đủ theo cốt lõi chân thiện mỹ thì giai đoạn này trẻ bắt đầu trở thành một công dân có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.

Đưa ra giải pháp đúng với hiện thực sinh động cuộc sống trẻ đang sống là bài toán giải quyết mọi vấn đề trong môi trường sống của trẻ, nhằm trẻ dễ hội nhập vào cuộc sống dù rất gian khó, nhưng trên nền tảng nhân bản và khai phóng, chứ không bị cái xấu lôi cuốn, và tha hóa.

Từ tư duy phản biện có sẵn, chương trình phổ thông lúc này cũng đã hoàn thiện các môn xã hội học như lịch sử, địa lý, văn học, v.v... chương trình năm cuối cấp 3, xã hội học chỉ dành cho trẻ học Triết học - khoa học của tất cả khoa học. Nó là nền tảng để chuẩn bị cho trẻ đi đến tư duy sáng tạo cho những phát minh khi ở tuổi học trò, và sau này.

Tư duy sáng tạo và gầy dựng: Giai đoạn này là giai đoạn đỉnh cao của các bước tư duy. Các giải pháp được tư duy phản biện đưa ra sẽ làm ra những phát minh, những dự án khả thi, và làm được nhiều điều có ích cho bản thân, gia đình và nhân loại.

LUẬN

Trên thế giới, ở các quốc gia có nền giáo dục tiên tiến, chúng ta dễ dàng tìm thấy những thần đồng trở thành giáo sư ở tuổi vị thành niên cũng là nhờ vào giáo dục đúng với tâm lý phát triển của lứa tuổi, chứ không chạy tắt, đón đầu, nhồi trẻ học gạo, học vẹt, học bài mẫu để trẻ trở thành loại tư duy sao chép - copy and paste thinking.

Bà Lê Duy Loan sinh năm 1962, vượt biển sang Hoa Kỳ tháng 9/1975 và được xem là bộ não của Texas Instruments đang nói chuyện tại Stafford High School, Stafford Texas, để tạo lửa cho các thế hệ học sinh ở đây vào ngày 03/6/2010

Và người Việt trên thế giới cũng không thiếu những con người thần đồng trong gian khó. Tôi xin đơn cửa tấm gương của một nhà khoa học, nhà lãnh đạo của tập đoàn Texas Instruments đáng kính - Bà Lê Duy Loan. Bà đến nước Mỹ năm 13 tuổi, tiếng Anh một chữ không biết, nhưng đến 16 tuổi bà đã tốt nghiệp trung học với thứ hạng 1/336. Sau cử nhân ở University of Texas at Austin, bà đã làm việc cho tập đoàn và có 21 bằng sáng chế cấp quốc gia Hoa Kỳ, trong đó có 5 bằng có giá trị muôn đời. Bà Lê Duy Loan đã lập ra Sunflower Mission để về Việt Nam xây dựng giáo dục cho trẻ em nghèo. "Trong 10 năm, Sunflower Mission sẽ xây được 100 lớp học, tạo 10.000 học bổng cho học sinh Việt Nam từ tiểu học đến đại học". Và chỉ trong 4 năm thành lập, Sunflower Mission đã xây được 50 lớp học và tặng 2.200 học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo.

KẾT

Để có những học sinh đoạt giải như những người thợ trong toán, lý, hóa, sinh học Olympic hay những nhạc công như Đặng Thái Sơn cho Việt Nam trong tương lai không khó, nhưng để có một Lê Duy Loan cho Việt Nam trong tương lai, thì nền giáo dục Việt và người dân Việt phải hiểu rằng giáo dục không phải tạo ra bộ nhai lại, mà phải tạo ra những bộ óc có tư duy sáng tạo và gầy dựng.

Go West FoundationKhuyến Học Việt đang gầy dựng một thế hệ qua dự án Ươm mầm tài năng Việt và Trung tâm giáo dục trẻ có tư duy theo chương trình giáo dục hiện đại nhất. Hy vọng nó sẽ thành hiện thực trong năm 2016 với những sự chung tay của những phụ huynh có tâm huyết với sự nghiệp giáo dục con em mình.

Khuyến Học Việt, 13h26' ngày thứ Hai, 14/12/2015

Thứ Năm, 10 tháng 12, 2015

VẤN ĐỀ DI DÂN ĐẦU TƯ Ở CANADA


Chào các bạn,

Chúng tôi vừa nhận được thư từ một luật sư uy tín ở Montreal, Quebec, Canada. Anh ấy là 1 trong 3 luật sư đã hoàn tất By-Law cho GO WEST Foundation. Anh chuyên ngành luật làm việc di dân cho chính phủ Canada với giá đầu tư như dạng di dân định cư dạng dầu tư ở Canada như EB5 ở Hoa Kỳ. Thông qua anh, chính phủ Canada muốn GO WEST Foundation và Khuyến Học Việt giới thiệu đến cộng đồng Việt Nam, để ai có muốn và đủ điều kiện để làm hồ sơ di dân đến Canada cho con cái ăn học không tốn tiền thì đi.

Giá cả cũng rẻ tùy theo tỉnh mà các bạn đầu tư. Anh này đã từng về Việt Nam bàn với chúng tôi rồi, chúng tôi đứng ra bảo đảm rằng đây là việc làm ăn chính đáng vì cộng đồng hơn là lợi nhuận, và chúng tôi chịu trách nhiệm về việc làm này các bạn sẽ không bị lừa đảo và mất tiền.

Theo như thư anh ấy ghi ra thì ở 3 tỉnh sau đã tạm ngưng vì đủ hồ sơ và chờ Tu Chính Án mới:

1. New Brunswick
2. Quebec
3. Ontario

Hiện chỉ có 6 tỉnh sau đang có dự án của chính phủ để làm EB5 di dân tốt hơn luật của Hoa Kỳ:

1. Manitoba giá đầu tư khoảng $350,000.
2. Saskatchewan giá đầu tư khoảng $500,000.
3. British Columbia giá đầu tư khoảng $600,000.
4. Prince Edward Island có 2 loại đầu tư: 100% sở hữu chủ giá $600,000; và sở hữu một phần cũng giá $600,000.
5. Northwest Territories giá $500,000 (nếu mua một doanh nghiệp ở thành phố Yellowknife).
6. Yukon giá $250,000 (trong đó có $150,000 tài sản gọi là liquid assets: vốn lưu động)

Giá của dự án 6 tỉnh trên tính bằng đô la Canada.

Ngoài 6 tỉnh trên các dự án đều là dự án ma. Đây là giá chuẩn chưa có phí luật sư. Ai quan tâm thì cho tôi biết để làm việc kỹ càng hơn. Tính ra làm cái này rẻ hơn đi du học có họng bổng mà cả gia đình đi có cả 2 quốc tịch VN và Canada.


Bản đồ Canada để tham khảo địa lý

Chúc vui với thông tin này. Ai có người thân thì giới thiệu cũng tốt, nhưng người ấy phải rất được tin tưởng.
Tôi kèm bản đồ Canada ể các bạn biết các tỉnh cần biết trong thông tin này.

Mọi chi tiết liên hệ theo link: http://khuyenhocviet.com/lienhe.html

GO WEST Foundation và Khuyến Học Việt

Sài Gòn 17:23’ ngày thứ Năm, 10/12/2015

Chủ Nhật, 6 tháng 12, 2015

TẬT XẤU NGƯỜI VIỆT 1


Văn hóa sống của cộng đồng là yếu tố quyết định để cộng đồng ấy thành công hay thất bại, phát triển hay lạc hậu, trường tồn hay diệt vong. Hôm trước nói chuyện với mấy bạn trẻ về tại sao Nhật Bổn, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore phát triển mà Việt Nam không phát triển?

Tôi có nói, vì văn hóa Việt là loại văn hóa làng nhàng, không phân khai và quyết liệt. Nhật có văn hóa hiệp sĩ đạo. Hàn có văn hóa quyết liệt với cái xấu. Singapore có cái văn hóa nói không với tham nhũng do ông Lý Quang Diệu làm nên. Đài Loan có cái văn hóa vượt qua Đại lục do Tưởng Giới Thạch tạo dựng. Còn Việt Nam thì có văn hóa, ném chuột sợ vỡ bình của ngài Tổng bí thư họ Nguyễn.

Sau một thời gian dài quan sát và làm việc, tôi thấy có 1 thói quen rất xấu của người Việt thì đa số bị như sau:

1. Gọi điện thoại không bắt máy, và cũng không trả lời vì sao không bắt máy, chả thèm gọi lại, mặc dù đó là việc của họ phải làm, cần làm, và họ dù có được đào tạo chuyên ngành PR. Không biết họ sắm điện thoại để làm gì? Và họ được đào tạo sử dụng điện thoại để làm gì?

2. Hẹn làm việc giờ dây thun, nhưng không bao giờ báo là mình sẽ trễ để đối tác còn làm việc khác. Nhưng dù trễ hẹn vẫn rất tỉnh và xem như chả có chuyện gì khi đến làm việc trễ giờ.

3. Làm việc gì cũng nửa vời, có tính phong trào, ngắn hạn không đủ kiên trì làm cho tới đầu, tới đủa.

4. Không biết làm việc tập thể, không biết gầy dựng lực lượng để làm việc lâu bền, mà chỉ muốn bản thân nổi danh để kiếm tư lợi bản thân. Vào một tập thể làm việc chỉ để tỏ ra mình là hơn người bằng mồm, hơn là biết mình có năng lực gì để làm cho hoàn thành trách nhiệm của mình.

Bốn thói xấu trên cần từ bỏ để làm nên cuộc cách mạng xã hội ở Việt Nam cho hôm nay và mai sau. Vì muốn thay đổi xã hội tốt hơn thì cần một văn hóa làm việc giao tiếp thật đúng, chứ không phải là chỉ để lòe nhau, và sẽ bị đè dầu cưỡi cổ bởi những kẻ lưu manh mà thôi.

Tôi sẽ còn trở lại đề tài này những lần sau.

Sài Gòn, 11:00 thứ Hai, 07/12/2015

Thứ Sáu, 4 tháng 12, 2015

THÔNG BÁO VỀ DỰ ÁN: ƯƠM MẦM TÀI NĂNG VIỆT



Chúng tôi viết thông báo này để đưa 3 vấn đề chính sau đây:

1. Một số phụ huynh - khoảng 15 gia đình trong số hơn 60 gia đình đã tham gia - đã tham gia dự án này và đã nhận tài liệu do tôi gửi để chuẩn bị tư vấn và chưa liên lạc với tôi để cùng làm việc tập thể với các phụ huynh tham gia. Vì thế tôi viết thông báo này để nhắn gửi đến những phụ huynh chưa hoàn tất phần đầu của dự án để biết mà hoàn tất.

2. Thêm một thông tin quan trọng nữa là, dự án "Ươm mầm tài năng Việt" chỉ là 1 dự án nhỏ trong chuỗi gồm 3 dự án giáo dục mà Go West FoundationKhuyến Học Việt làm cùng một lúc để bổ sung cho nhau, nhằm đào tạo ra những trẻ là những công dân toàn cầu và thủ lĩnh tương lai, nên tài liệu cũng như những việc cần làm cho trẻ ngay từ mới sinh ra đến lúc có thể đi du học không hề đơn giản, và quá nhiều mà chúng tôi không thể gửi qua email, cũng như hướng dẫn thực hành, nếu quý vị không cùng làm việc tập thể.

Ba dự án này chỉ có những phụ huynh cùng tham gia tập thể thì mới làm tốt và khả thi. Các phụ huynh đứng ngoài tập thể làm việc, chắc chắn sẽ không thể hoàn thành được những gì mình mong đợi. Và chúng tôi cũng không phổ biến thông tin rộng rãi 2 dự án còn lại cho cộng đồng, cũng như những phụ huynh đã tham gia, nhưng đứng ngoài tập thể phụ huynh đang chuẩn bị cho các cháu. 

3. Ngoài ra, trong 2 chủ nhựt này - ngày 06/12/2015 và ngày 13/12/2015 - Khuyến Học Việt không còn lịch để sắp xếp kiểm tra cho những trẻ chưa được kiểm tra trong 2 lần trước. Khuyến Học Việt sẽ kiểm tra trở lại cho trẻ ngày chủ nhựt 20/12/2015.

Chúc các phụ huynh đồng hành lo cho con em mình đạt kết quả tốt nhất có thể,

Khuyến Học Việt, 11h30' thứ Bảy, 05/12/2015

Thứ Năm, 3 tháng 12, 2015

THẾ TRẬN BAO VÂY PUTIN, IRAN VÀ AL-ASSAD CỦA NATO

Hình ảnh một vụ không kích của Mỹ nhắm vào IS. (Ảnh: AP)

Bài đọc liên quan:
+ Sa lầy ở Syria
+ Syri, nơi tranh bá đồ vương

Theo BBC, các chiến đấu cơ Tornado của Không lực Hoàng gia Anh quốc (RAF) đã không kích lần đầu tiên vào các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria.

Bộ Quốc phòng Anh xác nhận việc này xảy ra vài tiếng sau khi Hạ viện Anh thông qua cho phép không kích với 397 phiếu thuận và 223 phiếu chống.

Hôm qua trước khi bỏ phiếu, Thủ tướng Anh David Cameron đã nói trước quốc hội rằng: 

"Chúng ta tấn công ISIS là vì nó là 1 tổ chức tàn bạo. Nó đã giết 1 công dân Anh và đang đe dọa 2 người khác, và đã tấn công khắp nơi như ở Paris vừa qua. 

Việc chúng ta tấn công ISIS là hợp pháp vì chính quyền Iraq đã có thư yêu cầu. Ngoài ra, Hoa Kỳ, Pháp và đồng minh chúng ta cũng đã vào cuộc, không có một lý do gì mà chúng ta không thực hiện."

Mặc dù có một số ý kiến không đồng tình, vì e rằng sẽ thất bại như thời "Bão táp sa mạc" 1991 mà tổng thống Bush cha đã huy động toàn lực lượng NATO tấn công Iraq nhưng không lật được Saddam Husein.

Khi được hỏi: "Liệu cuộc tấn công này sẽ mất bao lâu thì chấm dứt?" Ông trả lời:

"Thời gian tiêu diệt ISIS có thể nhiều tháng, nhiều năm, nhưng chúng ta phải biết kiên trì, và không gây sốc hay sợ hãi."

Tuần rồi, Pháp và Hoa Kỳ đã không kích ISIS sau sự kiện thứ Sáu, 13/11/2015, ISIS khủng bố nhà hát Bataclan của Do Thái ở Paris.

Song, các nhà bình luận thế giới nhận định rằng, khủng bố ở Paris chỉ là cái cớ để NATO tiêu diệt Bashar al-Assad và bao vây nước Nga và Iran. Cuộc chiến chống ISIS là cuộc chiến chống nước Nga, Iran và Bashar al-Assad chứ không đơn thuần chỉ là cuộc chiến chống khủng bố.

Ngày tàn của chế độ gia đình trị al-Assad ở Syria, chế độ Hồi giáo theo đuổi hạt nhân của Iran, và chiếc ghế của Putin ở nước Nga đã điểm?

Thủ tướng Cameron trình bày trước hạ viện và đã thông qua việc tấn công ISIS đêm 02/12/2015 giờ Việt Nam

Nội các Đức đã đồng ý tham gia các chiến dịch quân sự chống lại các chiến binh Hồi giáo ở Syria Nhà nước.

Bundestag hạ viện Đức đã tranh luận về vấn đề này vào ngày thứ tư, 03/12/2015 và một cuộc bỏ phiếu dự kiến vào cuối tuần này. Các chuyển động được cho là sẽ vượt qua được phần lớn rộng được tổ chức bởi "liên minh lớn" của bà Angela Merkel.

Nếu vậy, động thái này sẽ đánh dấu một bước tiến quan trọng đối với Đức mà đã từ lâu phản đối vai trò trực tiếp trong cuộc xung đột chống ISIS.

Nhưng Đức Bộ trưởng Quốc phòng Ursula von der Leyen nói việc triển khai là nhằm ngăn chặn các hành vi khủng bố hơn là bởi Isil.

"Sẽ không có một tương lai với Bashar al-Assad và sẽ không có một sự hợp tác với quân đội dưới sự chỉ huy của ông Assad. Ông sẽ phải trả lời cho một thực tế rằng ông đã tấn công người dân của mình bằng những thùng bom và khí độc. "

Đức sẽ không tham gia liên quân với Pháp, Hoa Kỳ và Nga trong việc tiến hành các cuộc không kích ở Syria nhưng Đức muốn gửi máy bay trinh sát Tornado, tiếp nhiên liệu máy bay và đưa 1.200 binh sĩ tới khu vực. Đức cũng được dự kiến sẽ gửi một tàu khu trục để bảo vệ một tàu sân bay của Pháp.

Nội các Đức quyết định tham gia chống khủng bố ở Syria

Asia Clinic, 15h36' ngày thứ Tư, 03/12/2015

Thứ Tư, 2 tháng 12, 2015

CHUYỆN XƯA, CHUYỆN NAY VỀ CHUYỆN VĂN HÓA VIỆT

Bài đọc liên quan:

Trần Văn Giàu trước Mur des Fédérés, nghĩa trang Père Lachaise Paris, nơi 147 chiến sĩ Công xã Paris đã bị giết chết và chôn tập thể ở chân tường. Ảnh chụp tháng 7.1989 (NNG).

Thời còn làm ở BVCR, vào năm 2000, tôi có một lần đi cùng với cố GS Trần Văn Giàu và đoàn khách quý Thụy Sỹ thăm địa đạo Củ Chi. Vai trò đi lúc đó, tôi chỉ đóng vai trò là bác sĩ chuẩn bị lo cấp cứu các "yếu nhơn" mà bệnh viện cử đi.

Đi trong đoàn có nhiều cụ về hưu, nói chuyện với nhau về tình hình đất nước và con người Việt tương lai. Mình nhớ mãi câu nói có tính triết lý khi nhận xét về con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa của cố giáo sư Trần Văn Giàu như sau: 

"Người Việt mình bây giờ giống như người sơn cước quen đi dốc đèo nên lưng phải khom, phải ngữa, nên khi xuống đồng bằng đi thẳng lưng thì thấy đau lưng, không chịu được".

Hôm trước, cô bạn bác sĩ ở miền Tây có đứa con học Nha ra trường về làm bệnh viện tỉnh cũng được ưu ái nhờ năng nổ và chuyên môn tốt. Cháu được giám đốc yêu quí, đề nghị vào đảng, để làm trưởng khoa, cháu cũng từ chối, giờ cũng bị đỳ, mẹ nó hỏi mình, mình rất khó trả lời, nhưng rồi nó đã quyết định đúng, cháu nó bảo: “Con làm đủ thâm niên có giấy phép hành nghề là con nghỉ ra làm riêng, chả dại ở chỗ nhơ nhớp này, đời con của con nó hư!” Con bé thế mà được, mình khen với bạn và chúc mừng có đứa con biết đi trên đôi chân và khối óc của mình.

Giảng viên Doãn Minh Đăng

Giờ ngồi đọc chuyện của ông giảng viên Doãn Minh Đăng ở Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ Cần Thơ, vì từ chối vào đảng, để được cơ cấu vào chức hiệu phó tương lai của trường, nhằm lo nghiên cứu khoa học, mà bị ông hiệu trưởng Dương Thái Công trù dập cho vào phòng khoa học dũ trụ - cách nói của chúng tôi khi làm ở nhà nước bị đỳ - để ngồi uống nước trà, mà không làm khoa học nữa.

 Bức xúc vì không được làm cái mình yêu thích chỉ vì không chịu vào đảng, ông Đăng đưa lên facebook tâm sự. Ông Đăng còn bị ban giám hiệu trù dập nặng hơn, dọa cho thôi việc. Người dân Việt và cán bộ trường đại học Kỹ thuật Công nghệ Cần Thơ bảo, ông Doãn Minh Đăng là khùng sau sự kiện này.

Lời người già sắp xuống lổ mà người ấy xuất thân từ dân triết học như cố GS Trần Văn Giàu, rồi bị đỳ đi làm lịch sử ở đại học quả nhìn trước thiên hạ.

Hai câu chuyện của 2 bạn trẻ ở trên, và chuyện tâm tư của một trí thức lão thành cách mạng cho thấy một sự phản kháng bằng sức mạnh mềm của tuổi trẻ thời nay với cái văn hóa công sở lạc hậu, trói buộc tài năng, theo một góc nhìn khai phóng hơn là báo chí đã đưa tin, trù dập họ.

Nhiều thập niên nữa, liệu cái văn hóa khom lưng có bị biến mất không, hay nó ngày càng lớn mạnh là phụ thuộc vào giới trẻ hôm nay có đủ Chân Thiện Mỹ và Tài Đức Sức khỏe để đi thẳng lưng với chính quyền toàn những kẻ khom lưng không, chứ không phải chỉ vì chính quyền tạo ra một cơ chế khom lưng!

Sài Gòn, 17:26’ ngày thứ Ba, 02/12/2015

Thứ Ba, 1 tháng 12, 2015

SỐC VĂN HÓA VÀ CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI

Bài đọc liên quan:



MỞ ĐẦU

Khoảng 1 tháng nay, báo chí hết đưa tin cô giáo phổ thông bị chủ tịch tỉnh huy động các ban ngành trong tỉnh trù dập, đến phóng viên báo Thanh niên bị lãnh đạo ban biên tập trù dập vì phóng sự điều tra chống tham nhũng, rồi hôm nay có một giảng viên là cựu du sinh về trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ lại bị ban giám hiệu huy động cả trường trù dập chỉ vì đưa thông tin lên mạng facebook.

Chỉ cần 2 từ khóa: "trù dập" trên google search, chúng ta sẽ thấy có 242.000 kết quả trong 42", nhưng đa phần là lãnh đạo của đảng cầm quyền trù dập nhân viên nhờ vào điều 4 hiến pháp đã quy định. Song ở bài viết này, tôi xin đề cập vấn đề sốc văn hóa - culture shock - đối với du sinh. Theo thống kê của tôi ở clinic, đã có khoảng 53% du học sinh thất bại khi đi du học, mà trong đó có vấn đề sốc văn hóa gây ra.

Sốc văn hóa không chỉ xảy ra với những người đi du lịch hay du học rồi trở về, mà con xảy ra trong một nội bộ cộng đồng môi trường xã hội của một quốc gia khi có một thay đổi thể chế chính trị. Việt Nam ta, từ sau 1945 ở miền Bắc, một cú sốc văn hóa lớn đã diễn ra, và sau 1975 một cú sốc văn hóa đã lan tràn cả nước.

ĐỊNH NGHĨA VÀ Ý NGHĨA

Sốc văn hóa - culture shock - là sự mất phương hướng của một cá nhân, một người có thể cảm nhận được khi trải qua một tập quán, thói quen của cuộc sống do nhập cư hoặc một chuyến du lịch ở một đất nước có một môi trường xã hội mới. Nó là giai đoạn tâm lý, tình cảm của một cá nhân để dần hoặc là phù hợp, hoặc là thất bại với một nền văn hóa mới với những tập quán, tư duy và hành động của một môi trường xã hội mới.

Từ đó, xuất hiện một từ nguyên khác - sốc văn hóa ngược: reverse culture shock - là cú sốc văn hóa ngược, hoặc tái nhập cảnh, đơn giản chỉ là những phản ứng thông thường khi quay lại quê nhà sau định cư, học ở nước ngoài, hoặc du lịch ở nước ngoài. Đó là một giai đoạn tình cảm và tâm lý của sự tái điều chỉnh, tương tự như điều chỉnh ban đầu của bạn để sống ở nước ngoài. 

Cả 2 loại sốc trên, nhân vật nằm trong hoàn cảnh sốc này đều có những triệu chứng có thể dao động từ cảm giác như không ai hiểu mình, hoặc từ cảm giác hoảng sợ rằng bạn sẽ mất một phần bản sắc của bạn nếu bạn không có một lối thoát để theo đuổi lợi ích mới mà nền văn hóa mới hoặc cũ đã gây ra ở nước ngoài khi bạn đến, hoặc ở trong nước sau khi trở về. Từ đó, bạn sẽ có những phản ứng tích cực, hoặc tiêu cực với môi trường xã hội làm bạn sốc. Nó sẽ dẫn đến những kết quả khác nhau, thành công hoặc thất bại.

PHÂN LOẠI

Có 2 loại sốc văn hóa mà bất kể ai đã từng đi du học rồi về lại quê hương sẽ luôn nằm trong tình trạng này.

1. Sốc văn hóa: hay còn gọi là sốc văn hóa xuôi - culture shock - khi đi du học, định cư dù người đi du học có chuẩn bị đầy đủ những hiểu biết về văn hóa của quốc gia mà họ đến du học cũng bị sốc như thường. Sốc này là sốc thực tế sống và làm việc thực tế với cộng đồng văn hóa đang du học. Vì suy nghĩ, hành động và lối sống thực tế va chạm hoàn toàn khác nhau. Người có chuẩn bị sẽ hòa nhập dần, chứ không bị hòa tan, và chuẩn bị trở thành công dân toàn cầu - international citizen. Người chưa hoặc không chuẩn bị điều này thì, hoặc là hòa tan, hoặc là thất bại vì trầm cảm, tự kỷ, và mặc cảm yếu thế thất bại.

Biểu đồ chữ W dành cho sốc văn hóa khi đi du học, du lịch và trở về. Nó gồm culture shock và reverse culture shock

2. Sốc văn hóa ngược - reverse culture shock: Đây là loại sốc văn hóa của những du sinh trở về lại quê nhà, dù ít hay nhiều đều bị, dù họ có hòa nhập với văn hóa khác và thành công, nhưng về lại quê hương làm việc, họ vẫn cứ bị sốc do cách làm việc xưa cũ, không hợp thời với một xã hội tiên tiến mà họ đã du học. Hoặc họ chấp nhận quay về nếp cũ để sống và làm việc, dù nó kém hiệu quả, và cuối cùng họ không thể đưa cộng đồng lạc hậu trở thành văn minh của quê hương mình thoát được tư tưởng bảo thủ, kém văn minh, tỷ lệ này khoảng 10%. Hoặc họ bị bật bãi chơi của hệ thống lạc hậu này để tìm một nơi khác văn minh hơn, năng động hơn và khai phóng hơn để làm việc, tỷ lệ này khoảng 90%.

MỘT CUỘC TRƯỜNG CHINH CHUYỂN ĐỔI

Tất cả các quốc gia chậm tiến trên thế giới đều trải qua hàng ngàn năm tồn tại, không thể phát triển là vì văn hóa nền lạc hậu dẫn đến tư duy chính trị lạc hậu của chính khách, hình thành nên một nền văn hóa công sở lạc hậu và cường quyền. Mặc dù, các chính khách ở các quốc gia lạc hậu này đã cố gắng thực hiện khai dân trí bằng con đường du học, để những tinh hoa này trở về gầy dựng quê hương, nhưng chính khách e sợ cải tổ chính trị, nên văn hóa công sở không thể thay đổi, và hậu quả là, những du sinh về lại quê nhà bị sốc văn hóa ngược.

Quá trình cải tổ một quốc gia lạc hậu là một quá trình đấu tranh cam go và khốc liệt giữa cái mới hợp thời, mạnh về sức mạnh mềm - soft power - nhưng yếu thế về sức mạnh cứng - hard power. Hầu hết sức mạnh cứng của chính quyền luôn thắng thế trong hàng chục năm đến hàng trăm năm, và cuối cùng, các quốc gia đã lạc hậu lại càng lạc hậu. Đây cũng là kẽ hở để các cường quốc sử dụng quyền tự do dân chủ thực sự của nhân loại để làm những cuộc cách mạng dân chủ tự do ở các quốc gia lạc hậu. Nhưng các du sinh, những người đã được đi du học, họ chưa chuẩn bị đủ bản lĩnh cho một con người toàn diện, nên các chính khách ít học, bảo thủ và tham lam ở các quốc gia lạc hậu dù mới, hay cũ cuối cùng cũng chiến thắng trong các cuộc cách mạng dân chủ tự do, và các quốc gia lạc hậu này vẫn mãi lạc hậu, vì sau chiến thắng nhọ không biết dựng xây mà chỉ biết phá, và thu vén cho lợi ích cá nhân. Chúng ta dễ dàng thấy ở Bắc Hàn, Bắc Phi Trung Đông và cả ở Việt Nam. Đây là bi kịch của các quốc gia có nền văn hóa nô dịch, lạc hậu làm nên nền chính trị nô dịch.

Cuộc đấu tranh giữa văn hóa hòa nhập tiên tiến và văn hóa xưa cũ, lạc hậu ở các quốc gia chậm tiến là một cuộc trường chinh đòi hỏi nhiều thế hệ, nhiều thế kỷ, thậm chí cả máu và nước mắt của cả một dân tộc. Không dễ dàng khi cái cũ luôn đi theo quyền lợi của quyền lực cứng. Vì, thay đổi tâm tính của một con người đã khó, thì việc thay đổi một cộng đồng văn hóa lạc hậu không chỉ tính bằng thập niên mà phải bằng thế kỷ, thậm chí nhiều thế kỷ, kể cả xương máu!

Phương tây cũng đã phải trải qua hàng ngàn năm với chiếm hữu nô lệ, với phong kiến quân chủ chuyên chế, với bao cuộc cách mạng dân chủ, nhưng chỉ có dân chủ tư sản mới làm được cách mạng xã hội tốt nhất, và từ đó mới có cách mạng công nghiệp, và cách mạng tri thức hôm nay. 

Trên thế giới, duy chỉ, Hoa Kỳ, Gia Nã Đại , Nhật Bản, Úc, Tân Tây Lan, Đài Loan, Hàn Quốc và Tân Gia Ba là những vùng đất mới, có tinh hoa được ươm mầm từ phương Tây đi tìm vùng đất mới để làm nên cuộc cách mạng xã hội theo kiểu dân chủ tư sản thành công. Họ cùng với các quốc gia khai phóng tư tưởng đang là đầu tàu cho những cuộc khai hóa nhân loại, và Miến Điện đang là tấm gương cho thế giới lạc hậu noi theo trong thế kỷ XXI này.

GIẢI PHÁP

Giải pháp duy nhất của vấn nạn sốc văn hóa và hậu quả của nó duy nhất có thể là, chính quyền cần biết sử dụng nhân tài, và có chính sách phù hợp không chỉ trong nước mà cả ngoại giao. Về phía cá nhân sốc văn hóa cũng phải biết điều chỉnh phù hợp với môi trường xã hội.

Hòa nhập bằng giải pháp chứ không hòa tan trong văn hóa để trở thành công dân toàn cầu

Chính sách ấy không vì bất kỳ một giai cấp hay một đảng phái chính trị nào, mà vì một quốc gia dân tộc tự lực, tự cường. Nó cần một chính quyền có tư duy khai phóng, và vì cái chung hơn là cái riêng. Muốn có giải pháp, việc không chỉ là ở một ban ngành của xã hội, mà tất cả các ban ngành cùng nhau làm việc trên cơ sở một dự án cả về giáo dục, pháp luật, văn hóa, v.v... có tính triết học chứ không đơn giản chỉ đưa du sinh đi rồi mong họ về, nhưng khi họ về lại bắt họ làm theo điều sai quấy, để rồi than thở chảy máu chất xám như chính quyền đã từng vài chục năm qua.

Vấn đề của người bị sốc văn hóa xuôi hay ngược cần phải có hành động tích cực để chính quyền và cộng đồng lạc hậu thấy được họ lạc hậu, nếu họ thực sự lạc hậu. Người bị sốc văn hóa cũng phải nhìn thấy mình chưa đủ hoặc chưa có hành vi văn hóa đúng ở chỗ nào để kịp thời chỉnh sửa, nhằm hòa nhập và truyền bá văn hóa của mình cho cộng đồng mình đang sống, chứ không nên phản ứng tiêu cực.

KẾT

Sốc văn hóa là một vấn đề rất lớn của các quốc gia chậm tiến. Nó cần sự cảm thông, hợp tác và hòa giải của cả 2 phía: chính quyền và công dân có liên quan, nhằm đưa ra chính sách và văn hóa hòa nhập, khai phóng, chứ không phải triệt tiêu lẫn nhau.

Du học hoặc du lịch không chỉ học hỏi về khoa học kỹ thuật, mà còn học rất nhiều và truyền bá rất nhiêu về các nền văn hóa khác nhau đến thế giới ta đang sống. Nó biến ta thành công dân toàn cầu, để ta dễ hòa nhập bất cứ môi trường làm việc khắc nghiệt nhất, mới lạ nhất, chứ không phải để ta trở thành kẻ bị cô lập.

Asia Clinic, 11h00' ngày thứ Ba, 02/12/2015